Tarihi Şahsiyetler

Kemankeş Ali Paşa Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Kemankeş Ali Paşa (ö. 1033/1624) Osmanlı sadrazamı.

Aslen İsparta dolaylanndandır. Genç yaşta İstanbul’a giderek saray hizmetine girdi. Burada silâhdarlığa kadar yükseldi. Bazan “Kara” sıfatıyla da anılan Ali Paşa’nin asıl unvanı ok atmadaki mahareti do­layısıyla “Kemankeş”tir. 1620 yılında ve­zirlik pâyesiyle Diyarbekir beylerbeyiliğine tayin edildi. Ancak bir süre sonra mal defterdarı Hacı Ahmed Efendi’yi merke­ze bildirmeden öldürttüğü için bu zatın yakın dostu ve II. Osman’ın hocası Ömer Efendi tarafından idamı istendiyse de Di­yarbekir eski valilerinden Dilâver Paşa’nın telkiniyle görevinden alınmakla yetinildi. Ardından Bağdat valiliğine getirildi. Bir yıl kadar burada kaldıktan sonra tekrar görevinden alınan Ali Paşa, II. Osman’ın katli üzerine (1031/1622) İstanbul’a geldi ve Kubbealtı veziri oldu.4 Zilkade 1032′-de (30 Ağustos 1623) Mere Hüseyin Paşa’nın yerine sadrazamlığa getirildi. Bu ma­kama tayininde IV. Murad’ın eniştesi ye­niçeri kethüdası Bayram Ağa’nın (Paşa) büyük rolü oldu.

Kemankeş Ali Paşa’nın sadrazamlığı döneminde gerçekleştirilen ilk ve en önemli olay, I. Mustafa’nın tahttan indi­rilmesi ve yerine IV. Murad’ın geçirilme­sidir. Nitekim Ali Paşa, dengesiz davra­nışları iyice çoğalan I. Mustafa’nın hal’İ için şeyhülislâm, diğer ulemâ ve erkân ile birlikte bir meclis akdederek I. Ahmed’in oğlu Murad’ın (IV) padişah olmasını sağ­ladı. Böylece Ali Paşa. Osmanlı tarihinde İlk defa bu şekilde bir saltanat değişikli­ğinde etkili rol oynadı. Yeni padişahın he­nüz genç yaşta ve tecrübesiz olmasından istifade ile devlet işlerinde söz sahibi olan Ali Paşa, daha sonra taşrada Abaza İsya­nını bastırmaya ve İran Şahı I. Abbas’m Bağdat’ı tehdidini önlemeye, merkezde ise İstanbul olaylarını halletmeye çalıştı. Kapıkulu askerlerine dağıtılacak cülus bahşişinin temininde çekilen malî sıkıntı haline getirilmesiyle giderildi. Ardından sürgünde bulunan âlimlerin ve vezirlerin İstanbul’a dönmelerine izin verildi.

İlgili Makaleler