Kemalettin Kamu kimdir? Hayatı ve eserleri
Kemalettin Kamu kimdir? Hayatı ve eserleri: Bayburt’ta doğdu (15 Eylül 1901-6 Mart 1948). Genç yaşta Kurtuluş Savaşı’na katılmak için Anadolu’ya geçtiğinden, ortaöğrenimini savaştan sonra tamamladı. Anadolu Ajansı temsilcisi olarak Fransa’ya gönderildi (1933). Görevinin yanı sıra Paris Siyasal Bilgiler Okulu’nda yükseköğrenim yaptı (1933-38). Rize’den milletvekili seçildi. Ölümünden önce Erzurum milletvekili ve Türk Dil Kurumu Terim Kolu Başkanı’ydı (1948).
Büyük Mecmua (1919), Dergâh (1921-1923), Varlık, Kalem, Oluş (1933-1939) dergilerinde yayımladığı şiirlerle tanınan Kemalettin Kamu’nun belirgin özelliği, işlediği konuları alçakgönüllü, ama içten ve duygulu bir hava içinde verebilmesidir. Hem yeteneği, hem iç dünyası ile büyük şiir olanaklarından yoksun bulunmasına karşın, özellikle 7’li kuruluşlarında daha çok rastlanan güzel dizelerinde yer yer Verlaine’i anımsatan deyişlerle karşılaşırız:
Korku bilmez ölümden Her gün yeniden ölen.
Başım avuçlarımda Bir avuç külçe hüzün.
dizelerinde görüldüğü gibi bireysel kaygılar, Kamu’nun şiirlerinde, herkesin paylaşabileceği duyarlıklar olarak belirir. Yalnızlık, gariplik, kimsesizlik duygularını ortaya koyarken acındırma isteğine rastlanmaz pek. Karşımıza çıkan, kendine acıma, içedönük bir isyan, döneminin karikatür ustası Cemal Nadir’in çizgiye döktüğü alaysı hüzündür.
ikinci evresi sayabileceğimiz 1933-1940 yıllarında Varlık, Oluş dergilerinde yayımladığı şiirlerde bu havasını korumaya çalıştığı söylenebilir. Alıştığı tekniğe bağlı (“Hava Yolcusuna”, “Son”, “Bahtiyarlık”) orta dereceye bile ulaşamayan örneklerin yanında, “Zaman İçinde” gibi (Varlık, 15 Temmuz 1933) yer yer hece ölçüsünün yorucu tekdüzeliğini aşarak kendilerini kurtarabilen dizelerin rastlanabildiği ürünleri vardır:
Odamda iki kardeş Biri dün, biri yarın.
Ve ben aralarında Bir köprüyüm onların.
Oluş dergisinde yayımladığı parçalarından (“Gurbette Renkler”, “Ürperme”, “Onbaşı Taştan”, “Güz”) yalnız sonuncusunun şiir düzeyinde dizeler taşıdığı görülür.
Ötekiler arasında, “Merdiven başında gidip gelmeler / Bana getirmeyin ölümden haber / Ne kızım arkamda, ne de var karım?” (Ürperme) biçiminde şairin dil titizliğini koruyamadığını kanıtlayan bölümlere; ve “En güzel eserim kalacak yarım / Yazmağa takatim yok / Her mısraı bir alev / Her kafiyesi bir ok” gibi gücünün tükenişinden yakınan sıradan dizelere rastlanır.
Kaynak: Çağdaş Türk Edebiyatı 3, Cumhuriyet Dönemi 1, Şükran YURDAKUL, 1994, Evrensel Basım Yayın.
Kemâleddîn Kâmi Kamu
Şâir ve siyâset adamı. 1901 senesinde Bayburt’ta doğdu. Aslı Erzurum’lu olup, babası Küçükzâde Osman Nûri Efendidir. Babasının Bayburt’ta mal müdürlüğü görevi sırasında dünyâya geldi.
Kemâleddîn Kâmu, ilk tahsilini özel hocalardan ders alarak yaptı. Arabî öğrendi. Daha sonra Erzurum Rüşdiyesine girdi (1910). 1911 senesinde babası Refâhiye’ye tâyin oldu. Rüşdiyeyi burada bitirdi. On beş yaşlarında babasını kaybetti. Birinci Cihan Harbinin başlaması üzerine annesi ile birlikte Refâhiye’den Sivas’a, oradan Kayseri’ye ve Bursa’ya geldiler.
Bursa Sultânisine, sonra İstanbul Erkek Muallim Mektebine girdi (1920). Bursa’nın düşman tarafından işgâli üzerine, Bursa’da oturan annesi ve ağabeyi ile birlikte Ankara’ya göç ettiler. Ankara’da Matbuât Umum Müdürlüğünde Ajans Memuru olarak vazife aldı. 1923’te İstanbul’a gelerek, Erkek Muallim Mektebinin imtihanlarına girdi ve diplomasını aldı. 1933 senesinde İstihbârât ve Neşriyât Müdürü oldu. Bu vazifedeyken AnadoluAjansının mümessili olarak Paris’e gitti. Beş sene orada kaldı. Siyâsî Bilimlerde okuyarak diploma aldı. 1938 senesinde yurda döndü ve seçimlere girerek Rize milletvekili seçildi. 1946 seçimlerinde Erzurum milletvekili oldu. TDK Terim Kolu başkanı olarak çalıştı. 1948 senesinde Ankara’da öldü.
Kamu, şiire çocuk yaşta başladı. İlk şiirlerini aruz vezniyle yazdı. Yirmi yaşlarında aruzu terk etti. Bundan sonra bütün şiirlerini hece vezniyle yazdı. Asıl şöhrete Milli Mücâdele yıllarında yaşadığı günleri ile kavuştu. Bu şiirlerinde daha çok gurbet, hicret, hasret, tabiat, zafer ve memleket konularını işledi.
Şiirleri çeşitli dergilerde yayınlandı: Türkün Duâsı, İzmir Yollarında, İstiklal Ordusu Şehitlerine, Zafer, Dumlupınar Yolunda vs. Yazdığı şiirler mütâreke ve Millî Mücâdele yıllarındaki acı hâtıraları yansıtır.
Kamu’nun dili sâde ve akıcıdır. Hecenin en çok 3+4, 4+3, 6+5, 7+7 ölçülerini kullanmıştır. Bâzı şiirleri üçer mısradır. Şiirlerini Genç Yolcular, Dergah, Türk Yurdu, Hayat, Varlık, Oluş, Fikirler ve Ülkü adlı dergilerde yayınlamıştır. Tam kâfiyeyi seçmiştir. Eserlerini sağlığında toplayıp neşretmemiştir. Vefâtından sonra hayâtı ve şiirleri 1949 senesinde yayınlanmıştır.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi, 11. Cilt