Kayserealı Eusebius Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

EUSEBIOS [Kayserealı] (265-340) Romalı din adamı ve tarihçi. Resmi kilise tarihçiliğinin kurucularındandır.

Yaşamı konusunda ayrıntılı bilgi yoktur. İskenderiye’deki din okulu başkanı Origen’in Filistin’de Kayserea’da (Caesarea) kurduğu kütüphanede çalıştı. Pamphilus’un öğrencisi oldu. Hocasına duyduğu saygı ve bağlılıktan dolayı Pamphilus’un oğlu, hizmetkârı anlamına gelen “Eusebios Pamphili” adını benimsedi.

İmparator Diocletianus’un (284-305) Hıristiyanlar’a karşı başlattığı kıyımda Pamphilus’la birlikte tutuklandı. Kıyım sona erdiğinde, 313’te Kayserea piskoposu oldu. Ariusculuk ve Ortodoksluk arasındaki çekişmelere katıldı. Arius İskenderiye’den kovulunca Kayserea’ya geldi. Eusebios, İskenderiye Piskoposu Alexander’la Arius’u uzlaştırmaya çalıştı. Fakat Arius’un görüşlerini benimsediği gerekçesiyle 325’te İznik Konsili’nce aforoz edildi. Aynı yıl İmparator I. Constantinus’un araya girmesiyle konsil yeniden toplandı ve Eusebios, “İsa Tanrı’nın tek oğludur, Tanrı ile bir tözdendir” görüşünü kabul edince affedildi.

Eusebios, yapıtlarında çoğunlukla kilisenin, sapkınlıklara ve putperestlere karşı, kendini nasıl savunduğunu anlatır. Döneminde geçen olayları, Hıristi-yanlık’m 4. yy’a kadarki tarihini, belgelerle birlikte yazmış olması belgesel tarih açısından önemli bir katkıdır. Bu tür yapıtlarından olan Praeparatio evangelica’da (“Incil’e Hazırlık”) putperestliğe, kehanete ve falcılığa saldırılar ağırlıktadır. Demonstratio evangelica (“İncil Üzerine Açıklamalar”) yine dini savunma niteliği taşır. Kilise tarihi ve dünya tarihi üzerine yazdığı kitaplar daha sonraki yüzyıllarda da önemini koruyan çalışmalardır.

• YAPITLAR (başlıca): Patrologia Graeca, (ö.s.), J.P, Mıgne (der), cilt 19-24, 1857, (“Grek Kilise Adamlarının Yaşamları ve Yapıtları”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi