Kasidetü’l-Hakaniyye Yazarı, Özellikleri, Konuları, Hakkında Bilgi

Kasîdetü’l-Hâkâniyye. Bûsîrî’ nin (ö. 695/1296) Hz. Peygamber için yazdığı kaside.

Bûsîrî’nin hacdan döndükten sonra Resûl-i Ekrem’e ve mukaddes beldelere kar­şı duyduğu şevk ve heyecanını tazelemek üzere yazdığı Ümmü’l-kurâ medhi hayri’l-verû adlı kaside redif harfi hem­ze olduğu için el-Kasîdetü’l-hemziyye diye tanınmış­tır. 4SS beyitten oluşan ve aruzun hafif bahriyle kaleme alınan eser şairin kasi­deleri arasında en uzun olanıdır. Bûsîrî, Kasîdetü’l-bürde’sinde klasik Arap ka­side geleneğine uyarak şiire gazeli hatır­latan bir bölümle başla­dığı halde el-Kaşîdeiü’l-hemziyye’sin­de konuya doğrudan girmiştir.

Hz. Peygamber’in doğumunu, hayatı­nın safhalarını, diğer peygamberlere olan üstünlüğünü, gazvelerini, Hulefâyi Râşidîn devrinin sonuna kadar İslâm dave­tinin tarihî seyrini, İslâm’ın diğer dinler karşısındaki üstünlüğünü, Resûl-i Ek­rem’in güzel ahlâkını, Ehl-i beyt’in ve as­habın faziletlerini güzel bir üslûpla işle­yen el-Kaşîdetü’l-hemziyye manzum bir siyer olarak değerlendirilebilir. Bûsî­rî’nin kasidede Hicaz yolculuğu esnasın­da gördüğü yerleri anlattığına bakılırsa Akabe körfezini dolaşarak kara yoluyla hacca gittiği anlaşılır. Şairin Hz. Peygam­ber’in methine dair şiirleri diğer manzu­melerine göre daha güçlü, daha coşkulu ve sanatkâranedir. Bu tür şiirlerinde kla­sik kasidenin medih, nesîb, tasvir gibi te­malarını nübüvvetin şanına lâyık biçimde işlemiştir. el-Kaşidetü’i-hemziyye’deki tasavvuf! unsurlar Kâşidetü’l-bürde’sindeki kadar belirgin değildir. Kaside Ka-hire (1278, 1297, 1302, 1324) ve Tunus’ta (1295) defalarca basılmış, ilmî neşri Mu­hammed Seyyid Kîlânî tarafından gerçekleştirilmiştir.

TDV İslâm Ansiklopedisi