Kaside i Bürde Nedir, Ne Demek, Yazarı, Kim Yazdı, Hakkında Bilgi

Kasîdetü’l-bürde. Kâ’b bin Züheyr’în (ö. 24/645 ) Hz. Muhammed’e sunduğu ünlü kasidesi.

Câhiliye döneminin tanınmış şairlerin­den Züheyr b. Ebû Sülmâ’nın ölmeden önce oğulları Kâ’b ile Büceyr’e, gördüğü bir rüya üzerine gelmesinin yakın olduğu­nu anladığı Hz. Peygamber’e tâbi olma­larını tavsiye ettiği, iki kardeşin Medine’ye doğru yola çıktığı, Kâ’b’ın Medine yakınında kaldığı, Büceyr’in Medine’ye gide­rek Resûl-i Ekrem ile görüşüp müslüman olduğu, bunu öğrenen Kâ’b’ın, kardeşini ve Resûlullah’ı hicveden bir şiir nazmetmesi üzerine Hz. Peygamber’in Kâ’b’ın kanının helâl olduğunu söylediği rivayet edilir. Büceyr kardeşine mektup göndere­rek bazı şairler hakkında ölüm kararı ve­rildiğini, ancak Resûl-i Ekrem’in pişman olup huzura gelenleri affettiğini bildirir ve Hz. Peygamber’e gelip af dilemesini tavsiye eder. Medine’ye gidip sabah na­mazında Mescid-i Nebevi’ye giren Kâ’b, Resûlullah’ın huzuruna yüzü örtülü ola­rak çıkar ve kendisine Kâ’b’ın tövbe edip İslâm’ı kabul etmek amacıyla geldiğini, af talebinin kabul edilip edilmeyeceğini sorar. Resûl-i Ekrem talebinin kabul edi­leceğini belirtince yüzündeki örtüyü açar ve kendisinin Kâ’b olduğunu söyler. Kâ’b ünlü kasidesini bu sırada okumuş, kasi­deyi çok beğenen Hz. Peygamber, “Bürde” adı verilen ve günümüzde Topkapı Sarayı Müzesi’nde muhafaza edilen hırkası­nı onun omuzlarına koymuş, bundan do­layı kasideye “Kasîdetü’l-bürde” veya baş­langıç ifadesine göre “Bânet Sü’âd” adı verilmiştin  

Câhiliye döneminin geleneksel kaside tarzı ile nazmedilmiş olan Kaşîdetü’l-bürde’nın nesîb bölümüne [1-14. beyit­ler] şair Süâd’ın ayrılığından söz ederek başlar. Süâd yumuşak sesli, liık bakışlı, gözleri sürmeli, vücudunun aşağı kısımla­rı dolgun, yukarı kısımları zayıf, orta boy­lu, tebessüm ettiği zaman beyaz dişleri görünen bir ceylandır. Şair burada Süâd’ı nasihat dinlemeyen, sözünde durmayan, cefakâr, yalancı, vefasız dost simgesi olarak kullanır. Tasvir bölümünde [15-35. beyitler] kaside geleneğine uygun olarak memduha ulaşmak üzere bindiği deveyi tasvir eder. Kasidenin medih bölümü 43-53. beyitler özür beyanı (i’tizâr) ve Hz. Peygamberle muhacirleri medih olmak üzere iki kısımdan oluşur. Kâ’b, Resûl-i Ekrem’in kendisini affetmesi hususunda hiçbir dostundan yardım görmediğini, Resûlullah’a kendisi hakkında olumsuz birçok şey söylendiğini, ancak bunların dedikoducular tarafından uydurulduğu­nu, Hz. Peygamber’den ceza değil af um­duğunu söyledikten sonra onu Övmeye başlar. Bir bütün olarak bakıldığında Ka-şîdetü’l-bürde’ye korku, endişe, dışlan­ma, sıkıntı ve ümitsizlikten oluşan psiko­lojik bir atmosferin hâkim olduğu görü­lür. Ayrılıkla başlayıp ölüm teması ile son bulan kasidenin kötümser duygular için­de nazmedildiği söylenebilir.