Karl Vorlander Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

VORLÂNDER, Karl (1860-1928)

Alman felsefe tarihçisi. Kant’ın ahlak öğretisiyle Marxist toplum anlayışım uzlaştırmaya çalışmıştır.

2 Ocak 1860’ta Marburg’ta doğdu, 6 Aralık 1928’de Münster’de öldü. Doğduğu kentte öğrenim gördü. Marburg Okulu’nun Yeni Kantçı görüşlerini benimsedi. 1919’dan ölümüne değin Münster Üniversitesinde felsefe profesörü olarak görev yaptı. Özellikle Kant, Hegel, Fichte, Marx, Machiavelli ve son yıllarında da Lenin üzerindeki karşılaştırmalı ve eleştirel incelemeleriyle etkili oldu.

Vorlânder için önemli olan filozofların görüşlerini hangi yöntemlerle geliştirdikleri, düşünce dizgelerini nereden kaynaklandırdıklarıdır. Felsefede dizge ve düşünce kaynak sorunuyla birlikte yürür. Bunu açıklığa kavuşturabilmek için kaynak, gelişim ve etki alanını bileşimli bir bütün içinde incelemek gerekir. Felsefe tarihçisinin, çalışırken, nesnel bir tutumu benimsemesi, sorunlara, kendi özel görüşüne göre değil de, gelişim çizgileri üzerinde ayrıntılara inen bir yöntemle çözüm araması yararlıdır. Onun için, ortada açıklanmayı bekleyen sorunlar vardır, kendi düşüncelerini sergilemek için özel olanaklar değil.

Vorlânder, nesnel ve bileşimci bir yöntemin ışığında önce Kant’ın ahlak öğretisiyle Marx’ın görüşlerini uzlaştırmaya çalıştı, sonra Fichte-Hegel-Kant üçlüsünün düşüncelerinde Sosyalizm’in gelişmesine elverişli öğeler aradı. Onun yapıtları, felsefe tarihinde, yeni bir araştırma yönteminin uygulandığı alan olarak nitelenir. Özellikle Yeni Kantçı Marburg Okulu’nun felsefe tarihiyle ilgili yöntem anlayışını ortaya koyan kişi diye bilinir.

• YAPITLAR (başlıca): Kant und Sozialismus, 1900, (“Kant ve Sosyalizm”); Geschichte der Philosophie, 3 cilt, 1903, (“Felsefe Tarihi”); Kant und Marx, 1911,(“Kant ve Marx”); Kant’s Leben, 1911, (“Kant’ın Yaşamı”); Kant, Fichte, Hegel und Sozialismus, 1920, (“Kant, Fichte, Hegel ve Sosyalizm”); Von Machiavelli bis Lenin, 1924, (“Machiavelli’den Lenin’e”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi