Tarihi Şahsiyetler

Karl Pearson Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

PEARSON, Karl (1857-1936)

İngiliz, matematikçi ve istatistikçi. İstatistik biliminin kurucularındandır.

27  Mart 1857’de Londra’da doğdu, 27 Nisan 1936’da aynı kentte öldü. Dokuz yaşına değin evde, daha sonra da Londra’daki University College School’ da öğrenim gördü. 1875’te Cambridge’deki King’s College’da matematik öğrenimine başladı. 1879’da tamamlanan öğrenimi sırasında matematiğin özellikle
uygulamalı dallarında, mekanik ve esneklik kuramı gibi alanlarda başarılı araştırmalar yapmakla kalmamış, ilahiyat ve felsefeye de eğilmişti. Bir yıl da Almanya’da kalarak Heidelberg ve Berlin üniversitelerinde fizik, metafizik ve evrim kuramıyla ilgili dersleri izledi. Bu sırada Kari Marx ve Ferdinand Lasalle gibi sosyalist öğretinin etkili düşünürleriyle kurduğu dostlukların etkisiyle Darwinci ve sosyalist inançlar edindikten sonra, avukatlık yapmak amacıyla Londra’ya döndü. 1881’de baroya kabul edildi. Aynı yıl Cambridge Üniversitesi’nden hukuk dalında lisans, bir yıl sonra da lisansüstü derecesi aldıktan sonra Londra Üniversitesi ve King’s College’da mühendislik ve uygulamalı matematik dersleri vermeyi seçen Pearson, 1884’te University College’da uygulamalı matematik dalında Goldsmith profesörlüğüne getirildi. Bu görevi sırasında, Hıristiyanlık, Martin Luther’in öğretisi ve Almanya’da düşünsel yaşam gibi konularda,1888’de TheEthic of Free Thought(“Özgür Düşüncenin Etiği”) adlı kitapta toplayacağı konuşmalar yapmayı sürdürüyordu. 1891’de Gresham College’da geometri dersleri vermeye başladı. 1894’e değin çalışacağı Gresham’da verdiği ve 1892’de The Gram-mer of Science (“Bilimin Grameri”) adlı bir yapıtta bir araya getirdiği konferanslarıyla bilim felsefesi alanına önemli bir katkıda bulundu. Yine aynı yıllarda, bir yandan matematiğin çok çeşitli alanlardaki uygulamalarıyla ilgili araştırma ve yayım etkinliklerini, bir yandan da biyoloji ve sosyal bilimlerde istatistiğin kullanımına ilişkin yenilikler içeren, bir anlamda istatistik bilimin kuruluşunu başlatan derslerini sürdürüyordu. 1901’de İngiliz zooloji bilgini W.F.R. Weldon ve C.B.Davenport (1866-1944) ile birlikte, matematiksel tablolar ve çözümlenmeleri konusundaki ünlü süreli yayınlardan biri olan Biometrika’yı yayımlamaya başladı. 1911 ’de Goldsmith profesörlüğünden ayrılarak, F.Galton’un önerisiyle, soyarıtımı (eugenics) kürsüsünde yine Galton adına kurulan yeni bir profesörlük kadrosuna atanan Pearson 1933’te emekli olmuş ancak, University College’daki çalışmalarını ve Biometrika’nın editörlüğünü yaşamının sonuna değin sürdürmüştür.