Tarihi Şahsiyetler

Karl Nesselrode Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

NESSELRODE, Karl Robert (1780-1862)

Alman asıllı Rus devlet adamı. 1816-1856 arasında dışişleri bakanlığı yapmıştır.

13 Aralık 1780’de Portekiz’de Lizbon’da doğdu, 23 Mart 1862’de St.Petersburg’da (bugün Leningrad) öldü. Babası, Rusya’nın Portekiz büyükelçisiydi. Berlin’de öğrenim gördü. 16 yaşında Rus donanmasına girdi ve çar I.Pavel’in emir subayı oldu. I.Aleksandr’ın tahta geçmesi üzerine, 1801-1806 arasında Rusya’nın Prusya ve Hollanda büyükelçiliklerinde görev aldı. 1806-1807 yıllarında, Fransa’ya karşı savaşta, bazı generallerin yanında diplomatik sekreterlik yaptı. 1807’de Tilsit’te Fransa ile barış imzalanmasının ardından, Rusya’nın Paris büyükelçiliğine ataşe atandı. I.Aleksandr’ı, Avusturya ile yakınlaşmaya ve I.Napoleon ile kurduğu geçici ittifakı bozmaya ikna etmeye çalıştı. 1812’de Rusya’ya karşı sefere çıkan
I.Napoleon’un geri püskürtülmesi ve çar I.Aleksan-dr’m müttefik ordularının başında Paris’e girmesi üzerine, 1814-1815 yıllarında toplanan Viyana Kong-resi’ne katıldı ve I.Aleksandr’ın Fransa’da Bourbon hanedanının yeniden tahta çıkmasıyla başlayan Restorasyon Dönemi’ni desteklemesi için ısrar etti. Avrupa’nın feodal ve mutlakiyetçi devletlerinin, 1815’te Kutsal Ittifak’ı oluşturmaları için çaba gösterdi.

1816’da dışişleri bakanlığına getirilen Nesselro-de, I.Nikolay’ın 1826’da başa geçmesinden sonra, artık Avrupa’da zayıf bir güç olan Osmanlı Devleti’ni Rusya’ya bağımlı kılmaya çalıştı. Bu tarihte Osmanlı Devleti’nde Yeniçeri kurumu ortadan kaldırılmış, ama yeni bir ordu için ciddi bir girişim yapılmamıştı. Rusya, Osmanlı Devleti’nin bu zayıf anından yararlanarak, Akerman Mukavelenamesi ile bir dizi ödün aldı. 1833’te imzalanan Hünkar İskelesi Antlaşması’ yla, Rusya’nın Osmanlı İmparatorluğu’na saldırmaması koşuluna karşılık, boğazların Rusya’nın düşmanlarına kapatılması öngörüldü. Akdeniz’de Rusya’ nm etkisinin artmasından çekinen İngiltere’nin bu antlaşmaya karşı çıkmasıyla boğazlar, uluslararası bir sorun olarak, 1841’de Londra’da yeniden ele alındı ve tüm yabancı savaş gemilerine kapatıldı.

Rusya, Nesselrode’un önerisiyle 1848’de Macar-lar’m Avusturya’ya karşı bağımsızlık mücadelesine müdahale etti. Macar ayaklanmasının Rusya’nın müdahalesi ile bastırılması, Çarlık Rusya’sının “Avrupa’ nm Jandarması” olarak nitelenmesine yol açtı. Fransa’nın Osmanlı Devleti üzerinde artan etkisini durdurmak gerekçesiyle, Rusya’nın 1853’te Eflâk ve Boğdan’ı işgal etmesi üzerine, Avrupa devletleri bu duruma karşı tavır aldı ve Rusya yalnızlaştı. Nessel-rode gerginliği azaltmak için, görüşmeleri uzatmaya çalıştıysa da Kırım Savaşı’nın çıkmasını önleyemedi. İngiltere, Fransa ve Sardunya’nın desteklediği Os-manlı Devleti’nin savaştan galip çıkması üzerine, 1856’da Paris’te imzalanan antlaşma ile Rusya bir dizi yaptırımı kabullenmek zorunda bırakıldı ve Nesselrode’un Balkanlar üzerinde üstünlük kurma çabaları sonuçsuz kaldı. Bu gelişmeler Nesselrode açısından başarısızlık olarak nitelendi ve 1856’da, II.Aleksan-dr’ın tahta geçmesinden bir yıl sonra, yerini Gorça-kov’a bırakarak, dışişleri bakanlığından istifa etti. 1845 ’ten beri sürdürdüğü imparatorluk mühürdarlığı görevini ise sürdürdü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi