Karl Hjalmar Branting kimdir? Hayatı ve eserleri

Karl Hjalmar Branting kimdir? Hayatı ve eserleri: (1860–1925) İsveçli devlet adamı. Sosyal Demok­rat Parti’nin kurucularındandır. 23 Kasım 1860’ta Stockholm’da doğdu, 24 Şubat 1925’te aynı yerde öldü. Uppsala Üniversitesi’nde matematik öğrenimi gördü. Stockholm gözlemevine astronom olarak girdi. 1883’te Tiden gazetesinde çalışmaya başladı, kısa sürede yayın yönetmeni oldu. 1886’da Social-Demokraten gazetesinin yöneticiliğini üstlendi. 1889’da Sosyal Demokrat Parti’nin kurucuları arasında yer aldı. Riksdag’a (İsveç meclisi) girdi, 6 yıl boyunca meclisin tek sosyal demokrat üyesiydi. 1905’te Norveç, İsveç’le aralarında kurulan birlikten tek yanlı olarak çekilince, sosyalist ve liberal kesim­lerle birlikte Norveç’e karşı oluşan düşmanca duygu­ları yatıştırmaya çalıştı.

1907’de Sosyal Demokrat Parti’nin başkanı oldu. Çalışan sınıfları, herkese eşit oy hakkı talebi için harekete geçirdi. Bir yandan da ilerici, liberal kesim­lerle yardımlaşma sağladı. Bunun sonucu 1917’de Liberal-Sosyalist koalisyon hükümeti kuruldu. Branting de bu hükümette maliye bakanı olarak görev aldı. 1918’de yapılan bir anayasa değişikliği, sosyal demok­rasinin tüm İsveç’te yaygınlaşmasını kolaylaştırdı. 1. Dünya Savaşı’nda İsveç’in tarafsızlığını savun­du. 1919’da toplanan Paris Barış Konferansı’nda ve 1920’de Finlandiya ile İsveç arasında sorun olan Âland Adaları’nın geleceğine ilişkin Londra görüşme­lerinde İsveç’i temsil etti. Bundan başka Milletler Cemiyeti’nın ilk İsveç temsilcisi ve 1919’da toplanan İkinci (Sosyalist) Enternasyonal’in Bern Konferansı sekreteriydi. 20.yy’ın ilk yirmi yılındaki uluslararası uzlaştırma siyaseti nedeniyle 1921’de Nobel Barış Ödülü’nü aldı.

1920’de İsveç’in ilk Sosyal Demokrat hükümeti­ni kurdu, ancak hükümet 1920 Eylülü’ne kadar ayakta kalabildi. Eylül 1921’de sosyal demokratlar yeniden işbaşına geldi. Branting Nisan 1923’e kadar başbakanlık görevini sürdürdü. 1924’te üçüncü kez Sosyal Demokrat Parti iktidara geldi. Ancak Branting hastalığı nedeniyle 25 Ocak 1925’te istifa etmek zorunda kaldı.

Branting iç ve dış siyasette uzlaşmacı bir politika izledi. Liberal ve Sosyalist partileri destekleyerek hazırlattığı anayasa değişikliği sonucu yönetime gel­meyi başardı. İktidarını liberallerin ya da radikallerin desteğiyle sürdürdü.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Anadolu yayıncılık, 1983