Tarihi Şahsiyetler

Karl Friedrich Schinkel Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

SCHINKEL, Karl Friedrich (1781-1841) Alman, mimar, ressam ve tasarımcı. Yeni Klasik (Neo-Klasik) üslubun önde gelen temsilcilerinden biridir.

13 Mart 1781’de Prusya’da Brandenburg dolaylarında Neuıuppin’de doğdu, 9 Ekim 1841’de Berlin’de öldü. 1794’te ailesiyle birlikte Berlin’e yerleşti. 1798-1800 arasında Yeni Klasik mimarlığın öncülerinden Friedrich Gilly’nin (1772-1800) yanında, 1800-1802 arasında da yeni kurulan Berlin Mimarlık Akademisi’nde öğrenim gördü. 1803’te İtalya’ya gitti. 1805’te Paris üzerinden yeniden Berlin’e döndü. Prusya’daki iktisadi bunalım, o yıllarda mimarların çalışma alanlarının oldukça daralmasına neden olmuştu. Bunun üzerine resim yapmaya yöneldi, tablolarıyla büyük ilgi çekti. 1809’da Prusya kraliçesi için hazırladığı koltuklarla mobilya tasarımına da yöneldi. Gene aynı yıllarda sahne tasarımlan gerçekleştirdi. 1810’da Prusya Devlet Bayındırlık Dairesi’ne girerek yeniden mimarlığa başladı. 1815’te bu kurumda yüksek düzeyde bir memurluğa getirildi. Bu görevi sırasında Berlin’deki bütün önemli yapıları denetliyordu. Başta Prusya Kralı III.Friedrich Wiihelm olmak üzere krallık ailesi için çeşitli yapılar tasarladı. 1824’te İtalya, 1826’da İskoçya ve İngiltere’ye geziler yaptı. 1830’da Prusya Devlet Bayındırlık Dairesi yöneticiliğine getirildi. Ölümüne değin sürdürdüğü bu görevi sırasında sonradan Prusya Kralı IV.Friedrich Wilhelm adıyla tahta geçecek olan veliaht prens için çeşitli konut iç düzenlemeleri yaptı. Berlin’deki birçok cadde, park ve alanı düzenledi.

İlk yapılan genellikle yeni klasik tasarımlardır. Bunlarda, Eski Yunan mimarlığından aldığı yapı öğelerini ve oranları bir ulusal mimarlık çerçevesinde yemden yorumlayarak kullanmıştı. Daha sonraki yıllarda gotik öğelere yer verdiği yapılarıyla tüm Avrupa’da yeni klasikçi mimarlık anlayışının yayılmasında etkili olmuştur. Bazı yapılanndaysa seçmeci bir tutumla, Klasik ve Gotik dönemlerin mimarlıklarından aldığı öğeleri bir arada kullanmıştır. Son yapıları, biçimlendirmede işlevin daha çok göz önünde tutulduğu tasarımlardır.

• YAPITLAR (başlıca): Yeni Karakol, 1816, Berlin; Kraliyet Tiyatrosu, 1818, Berlin; Eski Müze, 1822-1828, Berlin; Kır Evi, 1822-1824, Tegel; Kilise, 1821-1831, Werder; Nikolai Kilisesi, 1830-1837, Potsdam; Gazino, 1823, Potsdam; Gazino, 1824, Glienicke; Yeni Pavyon, 1825, Charlottenburg/Berlin.

• KAYNAKLAR: A.Griesebach, A.Kari Friedrich Schinkel, 1924; P.Rave, Kari Friedrich Schinkel Lebensıverk, 1931.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi