Edebi Şahsiyetler

Karel Çapek Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

ÇAPEK, Karel (1890-1938)

Çek oyun yazarı, romancı. RUK adlı kurgubilim oyunu ile dünya çapında ün kazanmış, “Robot” sözcüğünün yaratıcısı olmuştur.

6 Ocak 1890’da Bohemya’nın Male Svatonovice kentinde doğdu, 25 Aralık 1938’de Prag’da öldü. Babası bir köy doktoruydu. Aydın bir ailenin oğlu olan Çapek küçük yaştan başlayarak edebiyatla ve babasından etkilenerek biyoloji ve fizyoloji ile ilgilendi. Sekiz yaşındayken şiir yazmaya başladı. Prag Üniversitesi’nde başladığı felsefe öğrenimini Berlin ve Paris’te sürdürdü. 1915’te “Estetikte Nesnel Yöntemler” konulu teziyle doktora derecesini aldı. Felsefe öğrenimi sırasında Bergson ve William James gibi düşünürlerden etkilendi, bir süre anarşist bir gençlik derneğine katıldı. Yaşamının hemen hemen tümünde gazetecilik ve serbest yazarlık yaptı, aydın çevrelerle ilişki içinde oldu. Çekoslovakya’nın ilk cumhurbaşkanı Tomas Masaryk, Çapek’in yakın dostlarmdandı.Çapek ilk ve en ünlü oyunu olan RUR’ı (“Rossuın’ un Evrensel Robotları”) 1920’de yazdı. Oyun 25 Ocak 1921’de Prag Ulusal Tiyatrosu’nda sahnelendi. Bu oyunda Çapek ilk kez “Robot” terimini kullandı. Çekçe’de “işçi” anlamına gelen “robot” sözcüğü, Çapek’in oyununda “insan yapısı insan benzeri mekanik işçi” demekti. Kardeşi Josef Çapek ile yazdığı fantastik öyküler dışında Çapek 1922’de Tovârna na ahsolutno (“İpini Koparmış Mutlak”) ve 1936’da Vdlka s mloky (“Semenderlerle Savaş”) gibi iki önemli romanın da yazarı oldu.

İlgili Makaleler