Karamanlı Ailesi Kimdir, Tarihi, Hakkında Bilgi

Karamanlı. Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp eyaletini 1711-1835 yılları arasında idareleri altında bulunduran Türk asıllı aile.

Ailenin kurucusu Ahmed Bey’dir. Soyu pek bilinmemekle birlikte kendisinin, ba­basının veya dedelerinden birinin Trab­lusgarp ocağında asker olarak hizmet et­mek için Anadolu’nun Karaman ili veya bölgesinden gitmiş olması kuvvetle muh­temeldir. Bazı tarihçiler, atalarından biri­nin Osmanlı denizcilerinden Turgut Reis ile Trablusgarp’a gittiğini ileri sürerler. Ahmed Bey’in çağdaşı olan Trablusgarplı tarihçi İbn Galbûn onun isim zincirini Ah­med b. Yûsuf b. Muhammed b. Mustafa olarak belirtmektedir.

1710’da Münşiye ve Sahil bölgesinin âmili olan ve halkın sevgisini kazanan Ahmed Bey, yeniçeriler ve kuloğulları ile Arap ileri gelenleri arasındaki rekabetten doğan karışıklığa son vermek için Trab­lusgarp şehrine müdahaleye karar verdi. Kuloğullan’na karşı Araplar’ın desteğini alarak Trablusgarp eyaletinin idaresini ele geçirdi (29 Temmuz 1711). Bir süre sonra padişah tarafından gönderilen Halil Pa-şa’yı ve çok sayıda Türk askerini Öldürt­tü. Ardından bu davranışlarını haklı gös­termek için İstanbul’a bir elçi gönderdi. Devrin padişahı III. Ahmed de onu beyler­beyi unvanıyla Trablusgarp eyaletinin valisi olarak tanıdı. Paşa unvanını ancak 1722’de alan Ahmed Bey yeniçerilere pek güvenmediğinden yerli halktan bir milis kuvveti oluşturdu ve korsanları himaye­si altına aldı. 1713-1723 yılları arasında Trablusgarp’ın güneyinde Bingazi’de ve Fizan’da çıkan isyanları gerektiğinde şid­det kullanarakbastirdı. Bu arada bazı devlet adamlarını, iieri gelenleri, özellik­le döneminin tarihini yazan ve övgüsünü yapan İbn Galbûn’u öldürttü, böylece hâ­kimiyetini bütün ülkeye yaydı. Başta İn­giltere ve Fransa olmak üzere Batılı bü­yük devletlerle arasını açmaktan kaçındı, onlarla barış ve ticaret antlaşmaları im­zaladı veya mevcut olanları yeniledi. Os­manlı padişahına gönderdiği yazıda vilâ­yet ahalisinin kendisinden memnun ol­duğunu bildirerek görevinde kalmasını istedi. 2 Zilhicce 1145 (16 Mayıs 1733) ta­rihinde padişah onun isteği doğrultusun­da ferman çıkardı. Bu arada Trablusgarp şehrinin surlarını onarttı, burada bir cami ile med­rese inşa ettirdi. Ahmed Paşa altmış yaşlarında iken 6 Şevval 1158’de (1 Kasım 1745) öldü.

Yerine geçen oğlu Mehmed, Osmanlı Padişahı Mahmud tarafından vali ola­rak tanındı (1745). Onun zamanında barış devam etti, İngiltere ve Fransa ile olan antlaşmalar yenilendi. Ancak korsanlık hareketleri büyük gelişme gösterdi. Bu da Venedik ve Napoli’yle bazı anlaşmaz­lıkların çıkmasına sebep oldu. Mehmed Paşa 1754 yılında öldü.

Mehmed Paşa’nın yerine oğlu Ali Bey (Paşa) geçti. 1754-1793yılları arasında Trablusgarp beylerbeyiliği yapan Ali Paşa’nın ilk yıllarında özellikle Münşiye ve Sahil bölgelerinde olmak üzere isyanlar çıktı. 1758’den sonraki yıllar genellikle sü­kûnet içinde geçtiyse de son yıllarında yi­ne ciddi ayaklanmalar oldu. Oğullarından Hasan 1790’da öldürülüp ikinci oğlu Ah­med, bey olduysa da Araplar tarafından kardeşi Yûsuf’un desteklenmesi üzerine Ahmed Bey idareyi fiilen eline alamadı. Trablusgarp eşrafı ve üst kademedeki birkaç asker durumun ciddiyeti karşısın­da Osmanlı padişahından bir başka vaii tayin etmesini istediler. Bunun üzerine Yûsuf kendisini 1207″de (1793) vaii tayin ettirerek Trablusgarp’ı kuşattı. O sırada Cezayir’den çıkarılan Ali Bulgur, padişah tarafından Trablusgarp valiliğinin kendi­sine verildiğini iieri sürerek Trablusgarp’a girince (Temmuz 1793) Karamanlı ailesi Tunus’taki Hammûde Paşa’nın yanına sığındı. Ali Bulgur Cerbe adasını işgal eder­ken Tunus beyi de Karamanlıların iktida­rı tekrar ele geçirebilmeleri İçin onların faaliyetlerini destekledi. Şubat 1795’te yenilen Ali Bulgur Mısır’a kaçtı. Karamanlı Ali Paşa, oğlu Ahmed’in lehine vaiilik gö­revinden çekildi. Fakat ertesi yıl Yûsuf Trablusgarp’ı zaptederek kendisini vali tayin ettirince Ahmed Malta’ya kaçmak zorunda kafdı. Resmen Osmanlı Padişahı III. Selim tarafından da valiliği tanınan Yûsuf 1797 yılında valilik fermanını aldı.