Kara-Candarlı Halil Paşa Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

HALİL PAŞA [Kara-Candarlı] ( ? -1387)

Osmanlı veziri. Kuruluş döneminde devlet örgütlenmesinde önemli roller oynamıştır.

Candarlı Kara Halil Hayreddin Paşa’nın doğum yılı bilinmemektedir. Nallıhan’a (Ankara’da) bağlı Cendere köyünde doğduğu sanılıyor. 22 Ekim 1387’de Serez’de (bugün Yunanistan’da Siroz) öldü. Ünlü Candarlı ailesinin kurucusudur. Medrese eğitimi gördü. Ahi şeyhi Edebâli’nin yakınlarındandır.

Osman Bey zamanında Bilecik kadılığı yaptı. 1330’da İznik kadılığına getirildi. 1348’de o dönemin en yüksek kadılığı olan Bursa kadılığına atandı. Kara Halil, özellikle Rumeli’de gelişen fetihler sonucu orduda da kadılık kurulması zorunlu olunca 1362’de ilk kez oluşturulan kazaskerliğe getirildi. Yalnızca kazaskerlikle değil askeri ve mali işlerle de uğraştı. Yeniçeri ve acemi ocaklarının kurulması için çalıştı. Karamanlı Molla Rüstem ile birlikte ilk Osmanlı devlet hâzinesini kurdu.

Candarlı Halil’in 1364’te Halil Hayreddin Paşa sanıyla vezir ’duğu sanılıyor. Kendisine vezirlikle birlikte beylerbeylik görevi de verildi. Bu sıfatla birçok savaşa girdi. 1385’te Rumeli’deki Osmanlı ordularının başına getirildi. Karaferye, Serez, Selanik, Teselya ve Manastır’ı ele geçirdikten sonra Arnavutluk’a yürüdü. Arnavut prensliklerinin kendi aralarındaki çekişmelerden yararlanarak, Devol ırmağı yakınlarında Arnavut Prensi Balsa’yı yenmeyi başardı.

Kuruluş dönemi Osmanlı Devleti’nin örgütlenmesinde büyük katkıları olan Halil Paşa, I.Murad zamanındaki çalışmalarından başka, Osman Bey zamanında yaya ve müsellem adları altında düzenli ve sürekli ordu birliklerinin kurulmasına katkıda bulunmuştur.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi