Kan Damarı Nedir, Çeşitleri, Görevleri, Hakkında Bilgi

Kan damarları dolaşım sisteminin organlarındandır. Görevi kanı vücudun farklı bölümlerine taşımak olan kan damarlarının farklı çeşitleri vardır. Temel kan damarı tipleri atardamarlar (arter) ve toplardamarlardır (ven). Atardamarlar kanı kalpten alıp vücudun farklı bölümlerine taşırken, toplardamarlar vücudun farklı bölümlerinden kanı kalbe taşırlar. Bununla birlikte iki istisna mevcuttur: pulmoner arter kirli kan, pulmoner ven ise temiz kan taşır. Vücuttaki en büyük damar kanın kendisi aracılığıyla tüm vücuda doğru pompalandığı aort atardamarıdır. Vücutta bulunan her organın en az bir tane temiz kanı kalpten getiren ve birden fazla kirli kanı kalbe götüren damarı vardır. İnsan vücudundaki damarların toplam uzunluğu 100.000 km kadardır.

Anatomisi

Tüm kan damarlar aynı temel yapıya sahiptir. Endotelyum, en içteki tabaka, bağdoku ile çevrilidir. Bu dokunun etrafında ise adventitia olarak bilinen ilave bir bağdoku daha bulunmaktadır ki bu dokuda kas tabakasına yardımcı olan sinirlerle birlikte, eğer damar büyük bir kan damarıysa, besleyici kılcal damarlar bulunur.

Türleri

Çeşitli kan damarı çeşitleri bulunmaktadır:

• Arterler/Atardamarlar
  • Aort (en büyük arter, kanı kalbin dışına taşır)
  • Aortun dalları, örneğin karotid arter, subklavyan arter, truncus coeliacus (çölyak trunkus), mezenterik arterler, renal arter ve iliyak arter.
• Arteriyoller/Atardamarcıklar
• Kılcal damarlar (en küçük kan damarları)
• Venüller/Toplardamarcıklar
• Venler/Toplardamarlar
  • Büyük toplayıcı damarlar, örneğin subklavyan ven, jugular ven, renal ven ve iliyak ven.
  • Venae cavae/Vena kava (iki en büyük ven, kanı kalbe taşırlar)

Bunlar kabaca arteryal ve venöz olarak gruplandırılabilirler ki bu kanın damarda kalbe doğru mu kalpten uzaklaşarak mı ilerlediğine bağlıdır. Bununla beraber “arteryal kan” kavrama yüksek seviyede oksijen içeren kan anlamında kullanılır (ve venöz kan da tam tersi şekilde tanımlanır). Yine de, örneğin pulmoner arter “venöz kan” taşırken, pulmoner ven oksijen bakımından zengin kan taşır.