Kadro Dergisi Hareketi, Yazarları, Neden Kapatıldı, Hakkında Bilgi

Kadro. 1932-1935 yılları arasında yayımlanan aylık fikrî ve siyasî dergi.

İlk sayısı Kânunusâni 1932’de çıkan Kadro’nun birinci yılında imtiyaz sahibi olarak Yakup Kadri (Karaosmanoğlu), neş­riyat müdürü olarak da Vedat Nedim (Tor) görünmektedir. Daha sonraki sayılarında bu iki isimle birlikte Şevket Süreyya (Ay­demir), Burhan Âsaf (Belge) ve İsmail Hüsrev de (Tökin) “Kadro müessisleri” olarak gösterilmiştir. İlk sayıdaki sunuş yazısına göre derginin amacı inkılâpları savunmak ve yerleştirmek, bu doğrultuda millî bir ideoloji meydana getirmek için özellikle genç nesillerde İnkılâp heyecanını sürek­li uyanık tutmaktır. Aynı sayıdaki “Müs­temleke İktisadiyatından Millet İktisadi­yatına” başlıklı yazısında Vedat Nedim, yen: Türkiye’nin önünde üç büyük ekonomik sistemin bulunduğunu, bunlardan komünist sistemi kurmak için Rusya’nın, kapitalist sistemi kurtarmak için Cem’iyyet-i Akvâm’m uğraştığını, Türkiye Cumhuriyeti’ne düşen görevin ise sömürge ekonomisi yerine millî iktisat sistemini kurmak olduğunu ifade etmektedir.

Millî Mücadele sırasında Halk İştirâ-kiyun Fırkası üyesi olan İsmail Hüsrev, 1927’de kapatılan Türkiye Komünist Partisi’nin üyelerinden olup daha önce Türki­ye’de ve yurt dışında komünist hareket ve teşekküllere katılan Şevket Süreyya ve Vedat Nedim dergide iktisat ve sanayi alanında devletçiliği savundular. Genel olarak Kadrocular’ın hareket noktası ta­rihî materyalizm olmakla beraber sınıf mücadelesini benimsemeyip emperyalist devletlere karşı yapılan mücadelenin bir sınıfa değil bütün bir millete ait olduğu­nu savunmaktı. Bununla beraber gerek iktisadî devletçilikte gerekse inkılâplarda otoriter ve yaptırımcı bir devletin gereği­ni de her zaman ileri sürdüler.

Yayın yıllarında Kadro dergisine olduk­ça sert tenkit ve suçlamalar yapılmıştır. Bunlar arasında bolşeviklik, faşistlik, to­taliter rejimi teşvik, özel sektörün tama­mıyla reddi, toprak reformu gibi konular başta gelmektedir. Basında Ahmet Ağa oğlu, Hüseyin Cahit (Yalçın), Ismayil Hakkı (Baltacioğlu), Ahmet Hamdi (Başar), Kad­ro’nun görüşlerine şiddetle karşı çıkarak uzun süren polemiklere yol açtılar. Cum­huriyet Halk Fırkası genel sekreteri Recep (Peker), Kadrocular’ı parti programında yer almayan görüşleri savunmakla suçla­dı. Özel sektörün itirazlarını da İş Banka­sı kurucularından Siirt mebusu Mahmut (Soydan) Milliyet gazetesindeki yazılarıy­la dile getirdi.