Tarihi Şahsiyetler

Kab bin Ucre Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi -Sahabi-

Ebû Muhammed (Ebû İshâk, Ebû Abdillâh) Kâ’b b. Ucre b. Ümeyye el-Ensâri es-Sâlimî (ö. 52/672)
Hakkında fidye âyeti nazil olan sahâbî.

Hazrec kabilesine hilf yoluyla mensup olan Belî b. Amr soyundandır. İslâmiyet’i kabul etmeden önce evinde put bulun­duruyordu. Müslüman olması için yapılan davetleri geri çevirmiştir. İslâmiyet’i ka­bul eden dostu Ubâde b. Sâmit bir gün Kâ’b evde yokken gidip putunu kırdı. Du­rumu öğrenen Kâ’b, büyük bir öfkeyle Ubâde’yi aramaya çıktıysa da bir müddet sonra sakinleşti ve Ubâde b. Sâmit’le karşılaştığında ona müslüman olduğunu açıkladı. Bey’atürrıdvân’a. bazı savaşlara ve Veda haccına katılan Kâ’b, hayatının ileriki yıllarında Küfe ve Basra’da hadis rivayetiyle meşgul oldu. Bİlâl-i Habeşî ve Hz. Ömer’den hadis rivayet etti. Kendisin­den oğulları, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Abbas, Câbir b. Abdullah, Abdurrahman b. Ebû Leylâ, İbn Şîrîn ve diğerleri rivayette bulundu. Hz. Peygamber’den kırk yedi hadis nakletmiş, rivayetleri Kütüb-i Siite’de yer almıştır. Ahmed b. Hanbel’in eİ-Müsned’inde de otuz iki hadisi mevcuttur.

Kâ’b’ın naklettiğine göre, Hudeybiye seferi esnasında ihramda iken kuJak me­melerine kadar uzayan saçlarının bitlen­diğini gören Hz. Peygamber onun bu du­rumuyla ilgilenmiş, saçlarını tıraş etme­sini, fidye olarak da üç gün oruç tutma­sını veya altı fakiri doyurmasını yahut bir kurban kesmesini emretmiş, bunun üze­rine şu âyet nazil olmuştur: “Başladığınız hac ve umreyi Allah için tamamlayın. Alıkonulursanız kolayınıza gelen bir kurban kesin. Kurban yerine ulaşıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. İçinizde hasta olan veya başından bir rahatsızlığı bulu­nan varsa onun fidye olarak oruç tutması veya sadaka vermesi ya da kurban kes­mesi gerekir.[Bakara2/196;]

Hz. Peygamber’in vefatından sonra Kü­fe”ye yerleşen ve ömrünün sonlarına doğ­ru tekrar Medine’ye dönen Kâ’b 52 (672) yılında burada vefat etti. Onun 51 ve 53 yıllarında öldüğü de zikredilmiş; İshak, Muhammed, Abdullah ve Rebîa isminde dört çocuğu olduğu kaydedilmiştir.

TDV İslâm Ansiklopedisi