Joseph-Nicolas Delisle Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Delisle, kendisinden önceki astronomların, özellikle Halley’in başvurduğu yöntemle gezegenlerin Güneş önünden geçişlerini gözlemleyerek Güneş’in ıraklık açısını (paralaks), dolayısıyla Güneş-Yer uzaklığını hesaplayabileceğini düşünmüştü. Merkür’ün 1723’teki geçişinde beklediği sonuca ulaşamayınca, umudunu gezegenin daha sonraki geçişlerine bağladı. Ancak, 1743 ve 1753’te de sonuç değişmeyince, Merkür gezegeninin Güneş önünden geçişini gözlemlemekle Güneş’in ıraklık açısını belirlemenin olanaksız olduğunu anlayarak, Yer-Güneş uzaklığının ölçümünde Halley’in yaptığı gibi Venüs’ün geçişinden yararlanmak gerektiğine dikkati çekti.

Delisle’in en önemli çalışması, Güneş lekelerinin günmerkezli koordinatlarını belirlemek için önerdiği yöntemdir. 1738’de Rusya’da yayımladığı Memoires pour servir â l’histoire et au progres de l’astronomie, de la geographie et de la physique (“Astronominin, Coğrafyanın, Fiziğin Gelişmesine ve Tarihe Yardımcı incelemeler”) adlı yapıtında açıkladığı bu yöntem, o güne değin tanımlanmış en başarılı yöntem olarak bilinir. Ayrıca, Güneş çevresinde gözlemlenen renkli halkaların oluşumunu atmosferdeki su damlacıklarından geçen güneş ışınlarının kırınımıyla açıklayan Delisle, Fransa ve Rusya’da değerli öğrenciler yetiştirdiği gibi, astronomi gözlemlerinde uluslararası işbirliğinin öncüsü olarak da bu bilim dalına katkıda bulunmuştur.

• YAPITLAR (başlıca): Memoires pour servir d l’histoire et au progres de l’astronomie, de la geographie et de la physique, 1738, (“Astronominin, Coğrafyanın, Fiziğin Gelişmesine ve Tarihe Yardımcı İncelemeler”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi