Joseph Maria Olbrich Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

OLBRICH, Josef Maria (1867-1908)

Avusturyalı mimar. Yeni Sanat’ ın (Art-Nouveau) Avusturya’daki uzantısı olan Sezession’un önemli temsilcilerinden biridir.

22 Aralık 1867’de Troppau’da (bugün Çekoslovakya’da Opava) doğdu, 8 Ağustos 1908’de Düssel-dorf’ta öldü. Viyana Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğrenim gördü. Daha sonra çağdaş mimarlığın Avrupa’daki öncülerinden olan O.Wagner’in yanında çalıştı. 1897’de, Wagner’in öğrencisi olan J.Hoffmann’la birlikte Wiener Sezession adlı sânatçılar birliğini kurdu. 1898-1899 arasında birliğin Sezession adlı sergi yapısını tasarladı. Gerek iç mekânının, gerek dış yüzlerin yalınlığı, sergi salonunun üzerindeki dal ve yaprak motiflerinden oluşan metal kubbesi ve başka ayrıntılarındaki gene bitki biçimli süslemeleriyle o gün için alışılmadık bir görünümdeki bu yapı Hessen büyük dükü Ernst Ludwig’in ilgisini çekti. Darm-stadt’ı çeşitli ülkelerden sanatçıların bir araya geleceği bir sanat merkezi yapmak isteyen dükün çağrısı üzerine Olbrich 1899’da oraya gitti. 1901’de, çeşitli atölye, sergi ve toplantı salonlarını da içeren Ernst Ludwig Evi’ni tasarladı. Daha sonra aralarında P.Behrens’in de bulunduğu bir mimarlar grubuyla birlikte, sanatçılar için konutlar yaptı. 1907’de bu yapılara “Düğün Kulesi” adlı kulesiyle ünlenen bir Sergievi ekledi. Bunu izleyen yıllarda da çok sayıda konut ve kamu yapısı tasarladı.

Yeni Sanat üslubunda çalışmış olmasına karşın Olbrich’in yapıları çok yalın tasarımlardır. Bunlarda süslemeye değil, Yeni Sanat’a özgü eğri ya da kırık çizgilerle biçimlendirdiği yapı öğelerine yer vermiştir. En son ve önemli yapıtlarından biri olan Tietz Mağazası’nda da yine aynı anlayışla çalışmış, basit geometrik biçimlerden oluşturduğu iç mekânı olduğu gibi dışa yansıtarak, ilerde gelişecek işlevci akılcı mimarlık düşüncelerinin hazırlayıcılarından biri olmuştur.

•    YAPITLAR (başlıca): Yapı: Sezession Yapısı, 1898, Viyana; Ernst Luduıig Evi, 1901, Mathildenhöhe/ Darm-stadt; Sergievi, 1907, Mathildenhöhe/Darmstadt; Tietz Mağazası, Düsseldorf. Kitap: Ideen, 1899, (“Düşünceler”); Architektur, 1901-1914, (“Mimarlık”); Nene Gar-ten, 1905, (“Yeni Bahçeler”); Der Frauen-Rosenhof, 1907.

•    KAYNAKLAR: J.A.Lux, Josef Maria Olbrich, 1919; G.Veronesi, Josef Maria Olbrich, 1948.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi