John Wayne Kimdir, Hayatı, Filmleri, Hakkında Bilgi

WAYNE, John (1907-1979)

ABD’li sinema oyuncusu. Western filmlerinin en tanınmış oyuncusudur.

26 Mayıs 1907’de Iowa Eyaleti’nin Winterset kentinde doğdu, 11 Haziran 1979’da Los Angeles’ta öldü. Asıl adı Marion Michael Morrison’dır. Küçük yaştayken ailece yerleştikleri California’da büyüdü. Başarılı bir beyzbol oyuncusu oldu. Spor bursuyla sürdürdüğü yükseköğrenimi sırasında, yazları da Hollywood’da aksesuarcı olarak çalışıyordu. Burada ünlü yönetmen John Ford’un dikkatini çekti. 1928’den başlayarak filmlerde küçük rollerde göründü. 1930’da Ford’un önerisiyle, Raoul Walsh ona ilk önemli rolünü verdi. Seksen kadar filmden sonra, western türünün klasikleşmiş yapıtlarından olan Ford’ un Stagecoach (Cehennem Dönüşü) adlı filmi, Wayne’in yaşamında bir dönüm noktası oldu. Buradaki başarısı üzerine art arda oynadığı filmlerle ün kazandı. Howard Hawks ve özellikle Ford gibi usta yönetmenlerle çalıştı. Amerikan sinemasının en sevilen ve en çok para getiren oyuncularından biri oldu. Filmlerinin bir bölümünü, Batjac adlı kendi yapım şirketi hesabına çevirdi. 1969’da, True Grit (İz Peşinde) filmindeki oyunuyla Oscar kazandı. Yakalandığı kanserden, üç büyük ameliyat geçirmesine karşın kurtulamadı.

John Wayne, savaş filmlerinde ve tarihsel filmlerde de başarılı olmuş, ama öncelikle bir western kahramanı olarak sivrilmiş ve efsaneleşmiştir. Gösterişli fiziğiyle, kendinden emin, dürüst, yardımsever, gerektiğinde sertleşen serüvenci tipler yaratmış, filmlerinde olduğu gibi kendi yaşamında da Amerikan değerlerine sonuna dek bağlı kalmış, giderek bir ulusal kahraman kimliğine bürünmüştür. Vietnam Savaşı’nı konu alan, yönetimine de katıldığı The Green Berets (Son Hücum) filminde olduğu gibi, ülkesinin politikalarını savunmayı her zaman sürdürmüştür. Cumhuriyetçi Parti içinde çalışmış, Nixon, Reagan gibi politikacıları aktif biçimde desteklemiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Oynadığı Filmler: Men Without Women, 1930, (Kadınsız Erkekler); Stagecoach, 1939, (Cehennem Dönüşü); They Were Expendable, 1945 (Baskın); Fort Apache, 1948, (Kan Kalesi); Re d River, 1948, (Kanlı Nehir); Rio Grande, 1950, (Aslanlar Diyarı); The Quiet Man, 1952, (Kadın Satılmaz); The High and the Mighty, 1954, (Son Uçuş); The Searchers, 1956, (Çöl Aslanı); The Wings of Eagles, 1957, (Kader Böyle İstedi); Rio Bravo, 1959, (Kahramanlar Şehri); The Man Who Şhot Liberty Valence, 1962, (Kahramanın Sonu); El Dorado, 1967,(El Dorado)True Grit, 1969, (İz Peşinde); Bigjake, 1971, (Kin Tuzağı); Mc Q. 1974; Rooster Coghurn, 1975; The Shootist, 1976. Yönettiği ve Oynadığı Filmler: The Alamo, 1960, (Alamo Fedaileri); The Green Berets (R.Kel-logg ve M.Le Roy ile), 1969, (Son Hücum).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi