John Strutt Rayleigh Kimdir, Hayatı, Çalışmaları, Hakkında Bilgi

RAYLEIGH, John William Strutt, Lord (1842-1919)

İngiliz fizik bilgini. Ramsay ile birlikte argon elementini bulmuş, klasik fiziğin bütün alanlarına önemli katkıları olmuştur.

John William Strutt 12 Kasım 1842’de Essex bölgesinde, Witham yakınlarındaki Terling Place’de doğdu, 30 Haziran 1919’da aynı yerde öldü. Essex’li büyük toprak sahibi II. Rayleigh baronunun en büyük oğluydu. 1873’te babasının ölümü üzerine III.Rayleigh baronu olduktan sonra Lord Rayleigh adıyla anılmaya başladı. Çocukluğunda sağlığı bozuk olduğu için düzenli bir öğrenim göremeyen Rayleigh, dört yıllık bir özel eğitimden sonra, 1861’de Cambridge Üniversitesindeki Trinity College’a girdi. 1865’te matematik sınavlarını üstün başarıyla verip, okulunu sınıf birincisi olarak bitirdi. Üç yıl sonra babasının Terling Place’teki malikânesinde özel bir fizik laboratuvarı kurarak, yaşamının geri kalan elli bir yıl boyunca bilimsel çalışmalarını burada yürüttü.

1871’de, tanınmış devlet adamı A.J.Balfour’un kızkardeşi Evelyn Balfour ile evlenen Rayleigh, aynı yıl ağır bir ateşli romatizma hastalığı geçirdi. Ertesi yıl eşiyle birlikte dinlenmek amacıyla gittiği Mısır’da ünlü yapıtı The Theory of Sound (“Ses Kuramı”) üstünde çalışmaya başladı. 1873’te İngiltere’ye dönüp, babasından baronluk unvanını devraldı, Terling Place’teki laboratuvannı genişletti ve aynı yıl Royal Society üyeliğine seçildi. 1877’de The Theory of Sound’un birinci cildi, bir yıl sonra da ikinci cildi yayımlandı. 1879’da Cambridge Üniversitesi’nde Maxwell’in ölümüyle boşalan Cavendish Kürsüsü profesörlüğüne atanan ve bu görevde kaldığı beş yıl boyunca elektromotor kuvvet, elektrik akımı ve direnç birimlerinin standart tanımlarının yapılmasına öncülük eden Rayleigh, 1884’te Cambridge’ten ayrılarak kendi laboratuvanna çekildi. Ertesi yıl Royal Society’nin sekreterliğine, 1887’de de Londra’daki Royal Institu-tion’da fizik profesörlüğüne getirildi. 1905’e değin yürüttüğü bu görev, yılın yalnız birkaç ayında Londra’da bulunmasını gerektirdiğinden araştırmalarını gene Terling Place’te sürdürüyordu.

Önceleri birbirlerinden bağımsız, daha sonra ortak çalışmaları sonucunda Ramsay ile birlikte argon gazını keşfeden Rayleigh’e 1904 Nobel Fizik Ödülü, Ramsay’e da aynı yılın Kimya Ödülü verildi. 1905’ten 1908’e değin Royal Society’nin başkanlığını, 1908’den ölümüne değin de Cambridge Üniversitesi’nin rektörlüğünü yürüten ve son günlerine değin çalışma gücünü yitirmeyen Rayleigh’in yaşamı boyunca yayımladığı makalelerin sayısı 430’u bulur. 13 üniversiteden onursal doktor unvanı almış, 50’nin üstünde bilim kuruluşunun üyeliğine seçilmiş ya da özel ödülüyle ödüllendirilmiştir. Yaşamının son yıllarında, O.J.Lodge ve W .James gibi ölülerle iletişim kurulabileceğine inanmış, bu yönde çalışmalara yönelmiştir.