Tarihi Şahsiyetler

John Napier Kimdir, Hayatı, Buluşları, Eserleri, Hakkında Bilgi

NAPIER, John (1550-1617)

Iskoç, matematikçi. Aritmetik işlemlerde büyük bir kolaylık sağlayan logaritma yöntemini bulmuştur.

8. Merchiston Baronu John Napier (ya da Neper) Edinburgh yakınındaki Merchiston Şatosu’nda doğdu, 4 “Nisan 1617’de aynı yerde öldü. Büyük toprak sahibi, soylu bir ailedendi. 13 yaşında St. Andrews Universitesi’ne girdiyse de bu okulu bitirmeden ayrıldı. Kıta Avrupa’sına giderek uzun süre kaldığı, belki de eğitimini orada sürdürdüğü sanılmaktadır. 1571 dolaylarında Iskoçya’ya döndü. O yılların Avrupa’sı Protestan Reformu’nun derin etkisi altındaydı, Iskoçya’da da Protestanlık yayılıyordu. Çok ateşli bir Protestan olan Napier’in yaşamı, Katolik inancına karşı yoğun ve amansız bir savaş içinde geçti. 1593’te yazdığı, Incil’deki Vahiyler bölümünün yorumu niteliğinde olan ve Katolik inancına şiddetle saldıran kitabı çeşitli Avrupa dillerine çevrildi. Iskoçya Kralı VI. James’in, İngiltere tahtına geçebilmek için İspanya’nın katolik kralı II. Felipe’ den yardım isteyeceği haberi üzerine Napier, ülkesini savunmak ve kendi deyimiyle “din düşmanlarına karşı koymak” amacıyla yeni savaş araçları tasarımladı. Bunlar arasında, düşman gemilerini yakmak için dev aynalar, dört kilometre çapında bir bölgedeki tüm canlıları öldürebilecek bir top, zırhlı savaş arabaları ve denizaltı gemileri vardı.

Napier’in, genç yaşlardan başlayarak bir yandan da matematikle ilgilendiği bilinmektedir. 1572’de yazdığı, üzerinden iki yüzyılı aşkın zaman geçtikten sonra, ancak 1839’da yayımlanan bir cebir kitabında denklemlerin sanal köklerini incelemişti. Logaritma kavramını da 1590’larda oluşturduğu, bu konuda uzun yıllar kendi kendine, bıkıp usanmadan çalıştığı anlaşılmaktadır. Sonunda, 1614’te, Mirifici logarith-morum canonis deseriptio (“Hayret Verici Logaritma Kurallarının Tanımı”) adlı kitabını yayımladı. Bu kitapta, logaritmanın tanıtılmasına ve özellikle trigonometri hesaplarında kullanımına ayrılmış bir bölüm ile logaritma tabloları yer almaktaydı. Yunanca “Orantılı sayılar” anlamına gelen “logaritma” sözcüğü de ilk kez Napier tarafından bu kitapta kullanılmıştı. Kitap İngiltere’deki matematikçiler tarafından coşkuyla karşılandı. İrlandalı matematiçi Edward Wright (ykş. 1558-1615) kitabı hemen Latince’den İngilizce’ye çevirdi ve bu ilk çeviri 1616’da yayımlandı.

İlgili Makaleler