John Marshall Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MARSHALL, John (1755-1835)

ABD’li hukukçu ve devlet adamı. ABD dördüncü başyargıcı olarak Yüksek Mahkeme’nin yetkilerinin belirlenmesinde ve anayasanın işlerlik kazanmasında etkili olmuştur.

24 Eylül 1755’te Virginia’da Germaritown’da (bugün Midland) doğdu, 6 Temmuz 1835’te Phila-delphia’da öldü. Westmoreland’de bulunan bir akademide kısa bir süre öğrenim gören Marshall, bilgisini babasından aldığı özel derslerle genişletti. 1775’te İngiliz sömürgeciliğine karşı Bağımsızlık Savaşı’nm başlatılması üzerine teğmen rütbesiyle savaşa katıldı. Savaş sırasında New Jersey, New York ve Pennsylva-nia’da George Washington’ın yanında görev yaptı. 1779’da birliğiyle birlikte Virginia’ya dönerek burada çeşitli askeri görevler aldı. 1780’de William and Mary College’da George Wyhte’ın verdiği hukuk derslerini izleyen Marshall, baroya kabul edilerek 1781’de askerlik görevinin sona ermesinden sonra avukatlık yapmaya başladı. Avukatlık mesleğinde kısa zamanda yükselerek Richmond barosu başkanlığına getirildi ve 1782’de Virginia Temsilciler Meclisi’ne seçildi.

1787’de yeni anayasayı hazırlamak üzere Phila-delphia’da toplanan Kurucu Meclis’e Virginia temsilcisi olarak katıldı. Anayasanın onaylanmasından sonra başkan olan G.Washington tarafından kendisine önerilen Virginia savcılığı görevini reddeden Marshall, 1789’da yeniden Virginia Temsilciler Meclisi’ne seçildi.

Siyasi görüş ayrılıklarının belirginleşip Cumhuriyetçi ve Federalist partilerin ortaya çıkması üzerine güçlü merkezi bir hükümeti savunan Federalistler’in yanında yer aldı. 1797’de Fransız hükümetiyle ilişkileri güçlendirmekle görevli bir komisyonda görev alarak Fransa’ya gönderildi. Bu görevi sırasında bir rüşvet olayını ortaya çıkarması Marshall’a ülke çapında ün kazandırdı. 1799’da Richmond bölgesinden Federalist Parti’nin adayı olarak Temsilciler Meclisi’ ne seçildi. 1800’de başkan J.Adams tarafından dışişleri bakanlığına getirilen Marshall, ertesi yıl Yüksek Mahkeme başyargıçlığına atandı ve bu görevi yaşamının sonuna dek sürdürdü.

Anayasanın henüz dokunulmamış yazılı bir belge niteliği taşıdığı bir dönemde başyargıç olan J.Marshall, kararlarıyla devletin hukuki yapısının biçimlenmesinde önemli bir rol oynadı. 1803’te Kongre’den geçen bir yasanın anayasaya aykırı olduğunu öne sürerek yasama erki üzerinde yargısal denetimin doğmasını sağladı. 1807’de vatana ihanetle ilgili bir davada kişisel hak ve özgürlüklerin daha kesin güvencelere bağlanması yönünde yürütme erkine önemli sınırlamalar getirdi. 1809’da federal mahkemelerin yorum yapma yetkisine sahip olduğu görüşünü kabul ettirdi. Çeşitli ticari davalarda devlet müdahalesini sınırlayan ve özel girişimin önünü açan kararlarıyla Amerikan kapitalizmine uygun bir hukuki temelin oluşmasını sağladı.

•    YAPITLAR (başlıca): Life of George VVashington, 1804-1807, (“George Washington’ın Yaşamı”).

•    KAYNAKLAR: A.J.Beveridge, The Life of John Marshall, 4 cilt, 1916-1919.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi