Johann Heinrich Friedrich Adler Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Johann Helnrich Friedrich Adler (1827-1908) İstanbul camilerinin mimari özellikleri üzerine Avrupa’daki İlk araştırmayı yayımlayan Alman mimar. 15 Ekim 1827’de Berlin’de doğdu, 15 Eylül 1908’de aynı şehirde öldü. Tahsili­ni Berlin Mimarlık Akademisi’nde (Bauakademie) yaptı. 1859’da bu akademi­ye öğretim elemanı olarak tayin edildi, 1861’de doçentliğe, 1863’te de profe­sörlüğe yükseldi; 1903’e kadar da bu­rada çok sevilen bir hoca olarak mimarlık tarihi dersleri verdi. Bunun dışında Alman Bayındırlık Bakanlığın’da müşa­vir olan (1877-1900) Adler, Fransa, İtal­ya, Yunanistan. Anadolu ve Filistin’de inceleme gezileri yaptı, 1874-1881 yılla­rında Prof. E. Curtius ile birlikte Yuna­nistan’da Olympia kazılarında çalıştı. Mimar olarak eski Yunan ve Ortaçağ karması bir üslûp kullanan Adler’in en önemli eserleri Berlin’deki İsa-Thomas Kilisesi ile VVilhelmshaven’deki Elisa-beth Kilisesi ve Kudüs’te yaptığı bir mi­safirhanedir. Mimarlık tarihi ve arkeo­lojiye dair pek çok kitap ve makale ya­yımlamıştır.

Adler’in “Die Moscheen zu Konstantinopel” (İstanbul Camileri) başlıklı maka­lesi Deutsche Bauzeltung’da basılmış ve C. Gurlitfin Die Baukunst Konstantinopels ismindeki bü­yük eseri çıkıncaya kadar değerini korumuştur. Bugün iyice eskimiş olan bu çalışma, birçok yanlış görüşlerine rağ­men, Osmanlı devri Türk mimarisini ta­nıma yolunda ilk deneme olarak tarihî bir öneme sahiptir.

TDV İslam Ansiklopedisi