Filozof Biyografileri

Johann Gottfried Herder Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HERDER, Johann Gottfried (1744-1803)

Alman, filozof. Tarihin doğal bir gelişim süreci olduğunu, zaman ve uzay kavramlarının deneyden kaynaklandığını savunmuştur.

Johann Gottfried Herder, 25 Ağustos 1744’te Doğu Prusya’nın Mohrungen kentinde doğdu, 18 Aralık 1803’te Weimar’da öldü. Bir dokumacının oğludur. Gençliğinin ilk dönemi geçim sıkıntıları içinde geçti. Ortaöğretimini doğduğu kentte, yükseköğrenimini Königsberg Üniversitesi’nde bitirdi. Kant’ın öğrencisi oldu. Onun felsefe anlayışına karşı çıkmasıyla ünlü Hamann’la tanıştı. Bir süre Saxe-Weimar Sarayı’nda önemli bir göreve getirildi, sonra Riga’da öğretmen, Königsberg’te vaiz oldu. 1769’da görevinden ayrılıp uzun süren bir geziye çıkarak önce Fransa’ya gitti. Orada d’Alembert ve Diderot gibi çağın aydınlarıyla ilişki kurdu, 1771’de Strassburg’da Goethe ile yakınlık sağladı. Yazın alanında çağına yenilik getiren şiirler yazan Herder’in Fragmenta über die neuere deutsche Literatür (“Yeni Alman Yazını Üstüne Metinler”) adlı yapıtı Coşkunluk (Sturm und Drang) akımının başlangıcı sayılır.

Herder’in felsefeyle ilişkisi öğrencisi olduğu Kant’ın etkisiyle başlamış, Giordano Bruno, Spinoza Leibniz ve Hamann’ın yazılarını okumakla gelişmiştir. İlk çalışmaları, o dönemde tanrıtanımazlıkla suçlanan Spinoza’nın görüşlerini açıklamak, onun yanlış anlaşıldığını ortaya koymak, töz (substantia) kavramına verdiği anlamı yeni bir yorumdan geçirerek aydınlığa kavuşturmak gibi eleştiriye yönelik konularda olmuştur. Herder, önceleri Kant’ın görüşlerini benimsemiş, Hamann’la tanıştıktan sonra ise ona karşı çıkmıştır. Özellikle bilginin önsel (apriori) ilkelerinin bulunduğu görüşünün tutarsızlığını ileri sürerek Kant’ı eleştirmiştir.