Edebiyat Sözlüğü

Johann Georg Heinrich Feder Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

FEDER, Johann Georg Heinrich (1740-1821) Alman, filozof. Seçmeci bir bakış açısı oluşturmuştur.

15 Mayıs 1740’ta Bayreuth yakınlarındaki Schanweisach’ta doğdu, 22 Mayıs 1821’de Hannover’ de öldü. Neustadt Lisesi’nde başladığı öğrenimini Erlangen Üniversitesi’nde sürdürdü. Bir süre Baron Wöllwarth’ın çocuklarına eğitmen oldu. 1765’te Cobourg Lisesi’nde, daha sonra Hannover’deki Georgianum Kollegium’da öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1768’de Göttingen Üniversitesi’nde felsefe profesörü oldu. 1797’de Hannover Lisesi’nin müdürlüğüne getirildi. 1811’de emekli olan Feder, bir süre Hannover’de adalet danışmanlığı görevinde bulundu.

Feder, felsefeye kuramsal olarak değil pratik açıdan yaklaşmıştır. Locke ve Leibniz’den etkilenmiş, metafizikte seçmeci bir tutum benimsemiş, ahlak ve hukuk alanında ise Wolff’un Mutçuluk’unu savunmuştur.

Çağdaşı Kant’ın yapıtlarını tümüyle anlamadan eleştiren Feder, 1787’de yazdığı Über Raum und Causalitaet ıur Prüfung der Kantischen Philosophie (“Kant Felsefesinde Nedensellik ve Uzay Üzerine Bir Çalışma”) yapıtında onu dogmacı ve kuşkucu olmakla suçlamıştır. Berkeley’in Idealizmi’yle Kant’m İdealizmi arasında koşutluklar bulmaya çalışmış; bu girişimi Kant’m 1783’te yazdığı Prolegomena’da (“Giriş”) eleştirilmiştir. Bunun yanı sıra Feder, 1779’da Meiners ile birlikte Kant’m görüşüne karşı çıkan dört ciltlik Philosophische Bibliothek’i (“Felsefe Kütüphanesi”) yayımlamıştır.

Eğitim üzerine J.J.Rousseau’nun görüşlerinden etkilenen Feder, bu konuda iki yapıt vermiştir. Özgün bir görüş getirmemekle birlikte derleyici nitelik taşıyan yapıtları, Alman okullarında felsefe elkitabı olarak okutulmuştur.

• YAPITLAR (başlıca): Lehrbuch der Logic und Metaphy-sık, 1769, (“Mantık ve Metafizik Ders Kitabı”); Lehrbuch der praktischen Philosophie, 1770, (“Pratik Felsefe Ders Kitabı”); Untersuchungen über den menschlichen Willen, 1779-1793, (“İnsan İstenci Üzerine İncelemeler”); Philosophische Bibliothek, 4 cilt, 1779, (“Felsefe Kütüphanesi”); Über Raum und Causalitaet zur Prüfung der Kantischen Philosophie, 1787, (“Kant Felsefesinde Nedensellik ve Uzay Üzerine Bir Çalışma”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi