Jimmy Carter Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Jimmy Carter-James Earl Carter Jr. 39. ABD başkanı (1 Ekim 1924’te Georgia Eyaleti’nin Plains kasabasında doğdu).

Yer fıstığı çiftçiliği yapan bir ailenin oğludur. Georgia Institute of Technology’de nükleer mühendislik okudu. Annapolis’teki Birleşik Devletler Deniz Harp Akademisi’ni bitirdi. Yedi yıl Deniz kuvvetleri’nde nükleer denizaltı programında çalıştı. 1946’da Rosalynn Smith’le evlendi.

Babasının 1953’te ölümü üzerine görevinden ayrılarak Georgia’ya dönen Carter, çiftliklerin ve mağazalarının başına geçti. Bu dönemde çeşitli derneklerde başkanlık yaptı. 1962’de siyaete giren Carter, Georgia Eyaleti’nden senatör seçildi. Bu görevi 1966’ya dek sürdü. 1971’de eyalet valiliğine seçildi. 1976 yılında o zamanki başkan Gerald Ford’a karşı Demokrat partiden adaylığını koydu ve seçimi küçük bir farkla kazanarak başkan oldu. Tüm ülkeyi gezerek geniş bir seçim kampanyası yürüttü. Sonunda Gerald Ford’a karşı seçimleri kazandı ve ABD’nin 39. devlet başkanı oldu.

1978’de Washington yakınlarında Camp David’de Mısır ile İsrail arasında başlatılan zirve toplantısı Carter’ın çabalarıyla gerçekleşti. Bir ön antlaşma sağlandıktan sonra 26 Mart 1979’da Washington’da üç önderin imzaladığı barış antlaşması Ortadoğu’da yeni gelişmelere yol açtı.

Carter, döneminin en önemli olaylarından olan 1979’da İran’daki Şah Muhammed Rıza Pehlevi yönetimi yıkılarak İslam Cumhuriyeti kurulmasydı. Ekim 1979’da 16 Ocak 1979’dan beri ülkesine kabule yanaşmadığı İran İslam Devrimi’yle devrilmiş olan İran Şahı Rıza Pehlevi’nin, tedavi amacıyla ABD’ye girmesine izin verdi. Buna tepki olarak 4 Kasım’da İran’ın başkenti Tahran’daki Amerikan elçiliğini işgal eden öğrenciler, 66 kişiyi rehin aldılar. İslami yönetimden de cesaret alan öğrenciler, rehineler karşılığında Şah’ın İran’a geri verilmesini istiyorlardı. Carter, ekonomik yaptırımla çözüme ulaşmayı düşündü ve 12 Kasım’da İran’dan petrol almamayı kararlaştırdı, iki gün sonra da İran’ın ABD’deki hesaplarını dondurduğunu açıkladı. 24 Nisan 1980’de İran’daki Amerikalı rehineleri kurtarmak amacıyla girişilen operasyon başarısızlıkla sonuçlandı.

İran İslam Devrimi dışında, Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgal etmesi, ülkedeki enerji krizi konusunda bir şey yapamaması, ABD’de enflasyonun tarihin en yüksek değerlerinden birine ulaşması, kardeşi Billy’inin adının yolsuzluğa karışması gibi nedenlerin de etkisiyle 4 Kasım 1980 başkanlık seçimlerini kazanamadı. Başkanlık görevini Ronald Reagan’a bıraktıktan sonra Plains’deki çiftliğine döndü.

Başkanlığından sonraki dönemde dünya çapındaki birçok krizde ara buluculuk görevini üstlendi. Bu konudaki katkılarından dolayı 2002 yılında Nobel Barış Ödülü’ne almaya uygun görüldü.