Jerome Seymour Bruner kimdir? Hayatı

Jerome Seymour Bruner kimdir? Hayatı ve eserleri: (1915) ABD’li psikolog ve eğitimci. Zihinsel kavrama alanında yaptığı çalışmalar­la tanınmıştır. 1 Ekim 1915’te New York’ta doğdu. Ailesi Alman Yahudisiydi. Saat imalatçısı olan babası, Bruner 12 yaşında iken öldü. 1937’de Duke Üniversitesi­ni bitirdi. Master ve doktora çalışmalarını Harvard Üniversitesi’nde tamamladı. II. Dünya Savaşı’nda Fransa’da ordu istihbaratında çalıştı. Daha sonra Harvard Üniversitesi’ne döndü ve burada 1952’de psikoloji profesörü oldu. 1961-1972 arasında Kavra­ma Araştırmaları Merkezi’nin yöneticisi oldu. 1964­1965 yıllarında Amerikan Psikoloji Derneği’nin baş­kanıydı. 1972’de İngiltere’deki Oxford Üniversite­si’nde psikoloji profesörü idi.

Jerome Seymour Bruner psikolojinin birçok alanı ile ilgilenmiştir. Onun asıl ilgi alanı deneysel psikolojidir. Jerome Seymour Bruner algılama ve düşünme konularında çalışmalar yapmış, II. Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan “Algılama­ya Yeni Bakış” hareketinin öncüsü olmuştur. Ona göre algılama sürecinde birey, duyu verilerinin pasif bir kaydedicisi değil, sürecin etkin bir öğesidir. Algılayan kimsenin kişiliği ve toplumsal konumu, onun görme biçimini etkilemektedir.

Jerome Seymour Bruner’in bu konudaki araştırmalarından en önemlisi algısal savunmaya ilişkindir. Jerome Seymour Bruner denek­lere kısa aralıklarla bazı kelimeler iletmiştir. Bu kelimelerin bir kısmı sıradan ya da yansız, diğerleri ise insanı rahatsız eden, tabu niteliğindeki kelimeler­dir. Jerome Seymour Bruner, deneklerin, tabu olan kelimeleri yansız kelimelere oranla daha uzun zamanda kavradıklarını ortaya çıkarmıştır. Denekler bilinçsizce, tabu saydık­ları kelimenin olumsuz duyusal içeriğini algılamış ve bunun bilince dönüşmesini engellemeye çalışmışlar­dır. Jerome Seymour Bruner’in algısal savunma düşüncesi davranışçı­lıktan çok psikanalize yakındır.

Bruner’in üzerinde durduğu diğer bir konu kavramların oluşumuyla ilgilidir. Bruner kavramların oluşmasını, zihnin pasif kaldığı bir süreç olarak görmemiş, bireylerin zihinlerinde kavramları oluştu­rurken kendilerini doğru kavramlaştırmalara götüre­cek belirli stratejiler ve karar işlemleri izlemekte olduklarını öne sürmüştür. Bruner’in kavramların oluşumuyla ilgili düşünceleri, davranışçılığa karşı bir eleştiri olma niteliğini taşımaktadır. Bruner, bu konu­da kendisininkine benzer görüşler ileri süren Fransız psikolog Piaget’nin düşüncelerinin ABD’de etkinlik kazanmasına yardımcı olmuştur.

Bruner’in bilginin nesnesinden çok zihinsel kav­ranışına ağırlık vermesi, pozitivist olmayan bir psiko­loji anlayışının gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Yararlanılan kaynaklar: Türk ve Dünya ünlüleri Ansiklopedisi, cilt 21.