Jean Tardieu Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TARDIEU, Jean (1903 – 27 Ocak 1995)

Fransız şair ve oyun yazarı. Deneysel oyunlarıyla Uyumsuz tiyatro anlayışının habercisi olmuştur.

1 Kasım 1903’te Saint-Germain-de-Joux’da doğdu. Sanatçı bir anne ve babanın oğluydu. Küçük yaşta şiir ve oyun yazmaya başladı. Condorcet Lisesi’ni bitirdikten sonra Paris Üniversitesi’ne girdi. Öğrenimini yarıda bırakarak Paris’e yerleşti. 1947’de Fransız Radyo ve Televizyonu’na bağlı deneysel bir tiyatro atölyesi kurdu. 1972’de Şiir Büyük Ödülü’nü, 1976’da da Critique Ödülü’nü kazandı.

Tardieu önceleri, ruhsal ikilemleri dile getiren Mallarme etkisindeki gizemli ve lirik şiirleriyle ve Alman şair Hölderlin’den yaptığı başarılı çevirileriyle tanındı. II.Dünya Savaşı sonrasında Prevert ve Que-neau gibi şairlerin etkisiyle dile karşı deneysel bir tutum benimsedi. Tiyatronun tüm olanaklarım kullanan ve sahne kurallarını zorlayan çalışmalara girdi. 1955’te Theâtre de chambre (“Oda Tiyatrosu”) ve 1960’ta Poemes â Jouer (“Oynamak İçin Şiirler”) adlı kitaplarında toplanan oyunları kısa, çoğu bir perdelik deneysel ürünlerdir. 1947’de sahnelenen ilk oyunlarından Qui est laf (“Kim Var Orada?”) tema ve üslup açısından Ionesco’nun 1950’de sahnelenen La cantat-rice chauve (Kel Şarkıcı) adlı oyununu andırır.

Tardieu’nün, kısa fantezilerden lirik oyunlara, dilin tüm kavramsal içeriğinden arındırılarak bir müzik gibi kullanıldığı soyut tiyatro örneklerine kadar, çok çeşitli türlerde deneysel çalışmaları vardır. Tempo, ritim ve imge öğelerini kullanarak diyalogları müziğe yakınlaştırmıştır. Vals ritimlerine uygun anlamsız soyut diyaloglar ve mırıldanma, kalabalık gürültüsü gibi ses öğelerini kullanarak, konçerto ve sonat formlarına uydurduğu konusuz oyunlar yazarak tiyatronun sınırlarını zorlamıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Oyun: Qui est lâf, 1947, (“Kim Var Orada?”); La politesse inutile, 1947, (“Kibarlığın Gereği Yok”); Faustet Yorick, 1955, (“Faust ve Yorick”); Le guichet, 1955, (“Gişe”); La serrure, 1955, (“Kilit”); Le meuble, 1955, (“Mobilya”); Voıx sans personne, 1956, (“Sahipsiz Ses”); Les temps du verbe, ou le pouvoir de la parole, 1956, (“Fiilin Zamanlan ya da Konuşmanın Gücü”); Les amarıts du metro, 1960, (“Metro Aşıkları”); L’A.B.C. de nötre vie, 1960, (“Yaşamımızın ABC’si”). Şiir: Accents, 1939, (“Vurgular”); Le temoin invisible, 1943, (“Görünmeyen Tanık”); Jours petrifies, 1947, (“Cansız Günler”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi