Jean Leonard Marie Poiseuille Kimdir, Hayatı, Yasası, Hakkında Bilgi
POISEUILLE, Jean Louis (1799-1869)
Fransız, hekim ve fizikçi. Kan dolaşımına ilişkin araştırmaları sonucunda, akışkanlar fiziğine ilişkin “Poiseuille yasası”nı geliştirmiştir.
Jean Louis Marie Poiseuille 22 Nisan 1799’da Paris’te doğdu, 26 Aralık 1869’da aynı kentte öldü. 1828’de tıp öğrenimini tamamladıktan sonra Paris’te bir muayenehane açarak hem serbest hekimlik yaptı, hem de fizyoloji araştırmalarına girişti. 1842’de Paris Tıp Akademisi’nin üyeliğine seçilen, 1860’ta Paris’teki ilkokulların müfettişliğine atanan Poiseuille, yabancı ülkelerdeki birçok bilim kuruluşunca üyeliğe kabul edilmiş ve fizyoloji alanındaki çalışmaları çeşitli madalyalarla ödüllendirilmiştir.
Kalp ve kan dolaşımı fizyolojisine ilişkin araştırmaları sırasında fiziğin araç ve yöntemlerinden yararlanan Poiseuille, fizyolojiye deneysel yöntemleri kazandıran, öncüsü Stephan Hales ile birlikte, fiziksel fizyolojinin kurucularından sayılır. Kanın damarlardaki akış hızını ve kan basıncını ölçmek için yaptığı deneysel çalışmalar, Poiseuille’ü, tüm ağdalı akışkanların yuvarlak borular içindeki düzgün (laminer) akışını incelemeye yöneltti ve 1844’te bu tür akışlar için geçerli olan temel yasanın doğuşuna yol açtı. Bu yasa, yuvarlak bir boru içinde burgaçsız akışla akan bir akışkanın debisinin (bir noktadan birim zamanda geçen akışkan miktarının), akışkanın ağdalılığına (viskozite), borunun uçları arasındaki basınç farkına ve borunun çapına bağlı olduğunu gösterir. Çapı 0,03 ile 0,14 mm arasındaki borular için geçerli olmak koşuluyla ve Q akışkanının debisi, ΔP basınç farkı, r borunun yarıçapı, Ι uzunluğu, η de akışkanının ağdalılığı olmak üzere, bu bağıntı
Poiseuille-kanunu-yasasi.png” border=”0″ alt=”” width=”281 46″ align=”left” />
Alman fizikçi Gotthilf Hagen (1797-1884) de, Poiseuille’den ayrı olarak aynı sonuca varmış olduğundan, bugün bu yasa çoğu kez bu iki bilim adamının adıyla anılır.
Poiseuille’ün bu çalışması, damarlardaki iç sürtünme oranının ve kan dolaşımına karşı direncin hesaplanmasını olanaklı kılmış, ayrıca akışkanlar fiziğinde yeni kuramsal ve pratik sonuçlara ulaşılmasını sağlamıştır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi