Jean Baptiste Bordas-Demoulin Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BORDAS-DEMOULIN, Jean Baptiste (1798-1859)

Fransız düşünür. Us ilkelerine dayanarak idea kavramına yeni bir yorum getirdi. Hıristiyanlık’a bir ussal öğreti niteliği kazandırmaya çalıştı.

Bertine köyünde doğdu, Paris’te öldü. Küçük yaşta annesini yitiren Bordas’yı halası çok sıkı bir din eğitimiyle yetiştirdi. 15 yaşında Bergerac Koleji’ne gitti. Burada en çok matematik dalında başarılı oldu. Yükseköğrenim için Paris’e gönderildi (1819). Paris’te bir yandan felsefe okurken, bir yandan da bir kitapçı yanında, sonra da taşıtlarda denetleyici olarak çalıştı. Bir süre işsiz kaldı. Çok büyük güçlükler ve geçim sıkıntısı çekti. Siyasal Bilimler Akademisi’nden “Des-cartesçı Felsefe” konusunda ödül aldı (1840).

Bordas’nm felsefeye yaklaşımı De Bonald’m ve Lemannaıs’mn ırrasyonalızmı ile gelenekselciliğinden Hıristiyan düşüncesini arındırma çabasıyla oldu.

Devrimle açılan siyasal özgürlükler çağının, Hıristiyanlık tarihinin bir dönemi olduğuna inandı. Bu nedenle Katolikliği ona bir tepki olarak ortaya çıkan kuruluşların etkisinden uzak tutmaya çalıştı.

Öğretisi Descartes’tan ve özellikle Platon’un “Idealar” kuramından etkilenmiştir. Ona göre idea, değişmezliği ve gerekliliği nedeniyle görüntüden kesin olarak ayarıdır. Düşünce, idea gibi kutsal ve değişmez varlığın görüntüsüdür. Idealar düşüncenin düzenleyici ilkeleridir. Bütün algılardan önce varolan düşünceler algıdan sonra da varlıklarını sürdürürler, bunlar ne vitirilir ne de kazanılır. İnsan kendi özünde gerçekleşen bir düşünce yansıması ile kutsal idea’ya katılır.

Platon, Plotinos ve Augustinus gibi bilgelerin geliştirdikleri “idea” kuramı ile bağdaşan, onlardan beslenen bu görüş Bordas’yı yeni yorumlar bulmaya yöneltti. Ona göre “idea” konusunda Epikuros’un görüşü, “idea”vı duyu verileriyle özdeşleştirir. Aristoteles’te “idea” beyinle ilgili çalışmaların doğal bir ürünüdür, dolayısıyla fizyolojik bir kavramdır. Stoacı Zenon ise “idea” kavramından Tanrı ile insanı özdeşleştirmeyi anlamış gibidir.

Bordas, bu yorumu ile “idea” kavramını her türlü kuşkudan uzak, sağlam bir düşünce tabanına oturtmak istemiştir.