Jan Lenica Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LENICA, Jan (1928 – 5 Ekim 2001, Berlin)

Polonyalı grafik sanatçısı ve canlandırma sinemacısı. Film afişleri ve fabl türü çizgi filmleriyle tanınmıştır.

4 Ocak 1928’de Polonya’da, Poznan kentinde doğdu. Ünlü bir ressamın oğluydu. On dokuz yaşında müzik öğrenimini yarıda bırakarak altı yıl süreyle mimarlık öğrenimi gördü. Bir yandan da çeşitli
dergilere yergici niklikte desenler hazırlıyordu. 1950’lerde çalışmalarım afiş alanında yoğunlaştırdı ve afiş tasarımcısı olarak sinema dünyasına girdi. Film afişleriyle çeşitli sergilere katıldı ve birçok ödül aldı. 1961’de Paris’te kazandığı Toulouse-Lautrec Ödülü’ yle bu alanda üne kavuştu.

1957’den başlayarak, çizgi film ve dekor tasarımı çalışmalarına yöneldi. Byl sobie raz (“Bir Zamanlar”) ve Dom (“Ev”) gibi ilk filmlerini, Polonyalı canlandırma sinemacısı ve yönetmeni Walerian Borowczyk (1923) ile birlikte gerçekleştirdi. 1962 tarihli Labirynt (“Labirent”) adlı filmiyle uluslararası düzeyde tanındı. Filmleri ve dekor tasarımlarıyla, 1966’daki Max Ernst Ödülü başta olmak üzere birçok ödül kazandı. 1972 Münih Olimpiyat Oyunları için afiş hazırlamakla görevlendirildi. 1960’tan beri Avrupa ve ABD’de kişisel sergiler açan ve çok sayıda uluslararası sergiye katılan Lenica, 1974’te Harvard Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak ders verdi. Şimdi Paris’te yaşamaktadır.

Gerek afiş çalışmalarında, gerek filmlerinde, kesilmiş parçalar yapıştırarak kolaj tekniğinden yararlanmış, kesin, koyu çizgilerin egemen olduğu yalın, kolay anlaşılır figürlere yönelmiştir. Kısa, fabl türü filmleri, Uyumsuzluk tiyatrosu ve Gerçeküstücülük etkileri taşımaktadır. Çok yönlü bir sanatçı olan Jan Lenica, kitap resimleme çalışmaları yapmış, çocuk kitapları da yazmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Film: Byl sobie raz, 1957, (“Bir Zamanlar”); Dom, 1958, (“Ev”); Labirynt, 1962, (“Labirent”); Die Nashörner, 1963, (“Gergedanlar”); A, 1964; The Automobile, 1970. Kitap Resimleme: J.Tuwim, Die Lokomotive, 1958; B.Lesmian, Klechdy Sezamowe, 1959; Population Explosion, 1962. Kitap: Tadeusz Trepkourski, 1959.

•    KAYNAKLAR: Z.Kaluzynski, Jan Lenica, 1963; S.Schenkel, Exploring the Cinema of Figurative Animation, 1977.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi