Tarihi Şahsiyetler

James Watt Kimdir, Hayatı, Buluşları, Hakkında Bilgi

WATT, James (1736-1819)

İskoç, mucit. Sanayi Devrimi’nde büyük rol oynayan yüksek verimli buhar makinesini geliştirmiştir.

19 Ocak 1736’da Iskoçya’daki Greenock’ta doğdu, 25 Ağustos 1819’da Birmingham yakınlarındaki Heathfield’de öldü. Sağlığı bozuk bir çocuk olduğundan ilkokulu güçlükle bitirdi. Gemiler için çeşitli aygıtlar yapan babasının atölyelerinde çalışarak marangozluk, demircilik ve aygıt yapımı gibi işlerde büyük beceri kazandı. On sekiz yaşındayken aygıt yapımcısı olmaya karar vererek önce Glasgow’a, sonra Londra’ya gitti ve bir ustanın yanında bir yıl çıraklık yaptı. 1757’de döndüğü Glasgow’da atölye açmasına, çıraklık süresi yeterli olmadığından izin verilmeyince, Glasgow Üniversitesi’nde matematik aygıtları yapımcısı olarak işe girdi. Üniversitedeki bilim adamlarıyla, bu arada Joseph Black’le yakın dostluklar kurdu. 1764’te, onarım için kendisine getirilen bir Newcomen buhar makinesini incelerken, bu makinede gözlediği aşırı ısı kayıplarını azaltmak amacıyla Black’in ortaya koyduğu “gizli ısı” kavramından yola çıkarak kimi değişiklikler tasarlamaya girişen Watt, ertesi yıl buhar yoğunlaştırıcısını bularak bu alandaki en büyük buluşunu gerçekleştirdi. Glasgowlu bir işadamı ile ortaklık kurarak tasarımladığı makinenin üretimine geçtiyse de, piston, silindir gibi parçaları yeterli duyarlıkta yapma olanağı bulunamadığından bu girişim başarısızlıkla sonuçlandı. 1766-1774 arasında kanal yapımına ilişkin geodezi işlerinde çalışarak yaşamını kazanan Watt, 1774’te Birminghamlı işadamı Mathew Boulton (1728-1809) ile ortaklık kurarak bu kente yerleşti. Watt ile Boulton arasındaki ortaklık ve işbirliği çeyrek yüzyıldan fazla sürdü. Bu süre içinde Watt buhar makinesine sürekli yenilikler getirdi. Newcomen makineleri ancak tulumba olarak, üstelik çok fazla yakıt tükettiği için yalnızca kömür ocaklarında kullanılabilirken, Watt’m buhar makinesi % 75 daha az yakıt tükettiğinden ve dönme hareketi de sağlayabildiğinden tüm maden ocaklarında, metal işleme sanayiinde, un, iplik fabrikalarında ve dokuma sanayiinde büyük ölçüde kullanım alanı buldu. Buhar makinesi giderek Sanayi Devrimi’nin çok önemli bir teknolojik öğesi durumuna geldi. Watt’m patent hakları süresi 1800’de dolduğunda, Ingiltere’de 500 dolayında buhar makinesi çalışmaktaydı; ayrıca Fransa, Almanya ve Rusya’ya da birçok makine satılmıştı. Watt 1785’te Londra’daki Royal Society’nin, 1814’te Fransız Bilimler Akademi-si’nin üyeliğine seçilmiş, kendisine verilmek istenen asalet unvanını ise kabul etmemiştir.

İlgili Makaleler