James Anderson kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

James Anderson kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1739-1808) İngiliz iktisatçı. Tarımda yeni teknik­lerin uygulanmasına öncülük et­miştir. Edinburgh yakınlarındaki Hermiston’da doğdu. Genç yaşta ailesini yitirince çiftliklerinin yönetimini üstlendi. Tarım kimyası konusunda öğrenim görmüş olması, topraklarında yeni yöntemler uygulayarak başarılı sonuçlar almasını sağladı. 20 yaşındayken tekerleksiz, iki atlı bir saban icat etti. Bu saban günümüzde iskoç Sabanı olarak anılmaktadır. Daha sonra Aberdeenshire’a yerleşen Anderson, tarım ala­nında ileri teknolojilerin kullanılması konusunda yazdığı yazılarla ün kazandı. 1783’te Edinburgh’a yerleşti. Birçok kitap ve broşür yayımladı, gazete ve dergilere makaleler yazdı.

Anderson, yapıtlarında özellikle toprak mülki­yeti ve kiracılık ilişkilerini ele aldı. İngiltere tarımını yüksek gümrüklerle koruyan Tahıl Yasaları ile ilgili kitap ve makaleler yazdı. Anayurttan kolonilere göç, köleliğin sömürge ekonomilerine etkileri, bataklıkla­rın kurutulması, mandıralar kurulması gibi konularla da ilgilendi. İskoç balıkçılarıyla ilgili bir de araştırma­sı vardır. İktisadi görüşlerinde serbest ticaretten yana olmasına karşın, balıkçılık konusunda devlet koruma­cılığını savunmuştur.

1777’de yayımlanan An Inquiry into the Nature of the Corn Laws, with a View to the New Corn Bill Proposed for Scotland (“Tahıl Yasalarının Doğası Üzerine Araştırma, Iskoçya İçin Önerilen Yeni Tahıl Yasası Üzerine Bir Görüş”) adlı kitabında Tahıl Yasaları’nın yapısını inceleyen Anderson, bu kitapta ileri sürdüğü görüşlerle, Malthus ve Ricardo’nun geliştirdikleri rant kuramının da temellerini atmıştır. Rantı, verimli topraklar için doğanın bir armağanı olarak gören Anderson, rant ödemeleri nedeniyle verimli ve verimsiz topraklardan elde edilen kârın eşitlendiğini ileri sürmüştür.

YAPITLAR (başlıca):

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 14. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983