Kimdir

Jagadis Çandra Bose kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi:

Jagadis Çandra Bose kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1858-1937) Hintli fizikçi ve bitki fizyolojisi uz­manı. Bitkilerde büyüme ve çeşitli dış uyanlara karşı tepkiler konusunda çalışmalarıyla tanınır. 30 Kasım 1858’de Bengal’in Mymensigh kentin­de doğdu. Önce Hint kültürünü öğrenmesi için geleneksel bir köy okuluna gönderildi. Daha sonra Kalküta’daki St. Xavier Koleji’nde okurken Cizvit bir öğretmeni bilimsel ilgilerinin farkına vardı ve ona destek oldu. Ailesinin parasal zorluklarına karşın, 1880’de, tıp okumak üzere Londra Üniversitesi’ne gitmeyi başardı. Bir yıl sonra Cambridge Üniversitesine geçerek fen bilimleri okudu, 1884’de doktorasını aldı. 1885’te ülkesine dönen Bose, aynı yıl Presidency Koleji’nde fiziksel bilimler profesörü oldu. 1915 yılından başlayarak aynı okulda Emeritus Profesör olarak çalışmalarını sürdürdü. 1917 yılında Kalküta’ da Bose Araştırma Enstitüsü’nü kurdu; aynı yıl kendisine “Sir” unvanı verildi. Ölünceye değin bu enstitünün başkanlığını yürüten Bose 1920’de Lond­ra’daki Royal Society’nın üyeliğine seçilen ilk Hintli bilim adamı oldu. 23 Kasım 1937’de Bengal’in Giridih kentinde öldü.

Bose’nin elektrik iletimi konusunda yaptığı ilk araştırmaları, bu alanın öncülerinden J. C. Maxwell ve H. Hertz’in çalışmalarının bir uzantısı niteliğindedir. 1894-1897 yılları arasında elektromanyetik dalga üretmek üzere geliştirdiği çok hassas bir aygıtla yaptığı deneyler ışığın elektromanyetik niteliğinin anlaşılmasına yardımcı olmuştur. Çalışmaları Bose’yi radyo ile iletişim konusuna yöneltmiş, bazı deneyleri­ni radyoyu geliştiren Marconi ile eşzamanlı olarak yürütmüştür. Gene de Bose daha çok bitkilerin yaşamı üzerinde yaptığı araştırmalarıyla tanınır. Can­sız maddelerin belirli uyaranlara gösterdikleri tepkile­rin canlılarınkine benzediği görüşünden yola çıkan Bose, bilimsel yaşamının önemli bir bölümünü bilim çevrelerinde her zaman olumlu karşılanmayan araştır­malara ayırdı. Özellikle bitki ve hayvan dokularının çeşitli uyaranlara gösterdikleri tepkilerin niteliklerini ve benzerliklerini araştırdı. Fotosentezden, bitkilerin gelişiminde hava, besin ve ilaçların etkilerine kadar çeşitli konularda incelemeler yaptığı gibi, araştırmala­rını gerçekleştirebilmek için yeni deneysel yöntemler ve duvarlı araçlar geliştirdi. Bu alandaki en önemli buluşlarından biri, bitkilerdeki en ufak bir büyümeyi bile on milyon kez büyüterek kaydedebilen kreskograf adlı araçtır.

Gerek uyguladığı yöntemler, gerekse araştırma­larının sonucu savunduğu mistik ve dinsel çıkarsama­lar yüzünden Bose’nın kimi geliştirdiği yöntemler ve araçlarla, deneylerinin geçerliliği tartışma konusu olmuştur. Gene de elektromanyetik konusundaki çalışmalarıyla fiziğe, geliştirdiği araçlar ve bitki fizyo­lojisine ilişkin araştırmalarıyla da biyofiziğe katkıları vardır.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 19. cilt, Anadolu yayıncılık, 1984