Jacques Lipchitz Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LIPCHITZ, Jacques (1891-1973)

Polonya asıllı Fransız, heykelci. Biçimin duygusal simgeselliğini en uç noktalara kadar irdelemiştir.

Chaim Jacob Lipchitz 22 Ağustos 1891’de Lit-vanya’da, Druskininikai’da doğdu, 26 Mayıs 1973’te İtalya’da, Capri Adası’nda öldü. 1906-1909 arasında Litvanya’da Vilna’da mühendislik öğrenimi gördü. 1909’da Paris’e gitti. Burada Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nda taş yontma ve anatomi dersleri aldı ve heykelci Jean Antoine Injalbert’in (1845-1933) öğrencisi oldu. Bir yandan da Academie Julian’de heykel, Academie Colarossi’de ise desen derslerine katıldı. 1912-1913 yıllarında Rusya’da askerlik yaptı. 1913’te Paris’e geri döndü. 1914’te Diego Rivera ile birlikte önce Majorca’ya sonra da Madrid’e gitti. Burada Goya, Bosch ve El Greco’nun yapıtlarını inceledi. Kübistler’le bu sıralarda dostluk kurdu ve bir heykelci olarak ünlenmeye başladı. 1941’de New York’a yerleşerek çalışmalarını burada sürdürdü.

Lipchitz’in Mısır, eski Yunan ve Gotik dönem sanatı ile Afrika ve Okyanusya heykellerine olan ilgisi, üslubunun gelişmesini büyük ölçüde yönlendirmiştir. 1913-1916 arasında bu doğrultuda çalışmış, Afrika sanatının ve Gotik üslubun izlerinin görüldüğü bronz heykeller üretmiştir. Bu yapıtlarında kesin tanımlanmış düzlemlerle eğri yüzeyler arasında ritmik bir denge oluşturmuştur.l916’dansonraKübizm’ in etkisi altına girerek, kübist ressamların palyaço ve müzisyen figürleriyle müzik aletlerini konu aldıkları natürmortları, birbiri üstüne binen ve kesişen düzlemler halinde heykele ve kabartmaya uyarlamıştır. 1920’lerin ortalarında bu eğilimden uzaklaşarak daha akıcı ve yuvarlak biçimlere yönelmiş ve “saydam” heykeller yapmıştır. Bunların çoğu metal şeritlerle oluşturulmuş, kafese benzeyen açıklık ve dolulukların dengesine dayanan grup heykelleridir. Eğilip bükülen yumuşak konturlu bu metal çizgiler, karmaşık bir ağ düzeni içinde kaligrafik izlenimler uyandırırlar. Bu döneminin tipik ve en bilinen örneği Sesli Harflerin Şarkısı’dır. İlk dökümü 1931-1932 yıllarında gerçekleştirilmiş sonra iki kez daha dökülmüştür.

Lipchitz’in mitolojik konulara ilgisi 1930’larda çoğalmış, II.Dünya Savaşı öncesi Avrupa’nın içinde bulunduğu karmaşık durumu bu konularla simgele-miştir. Örneğin Prometheus adlı heykelinde, Promet-heus Avrupa’yı, boğuştuğu akbaba ise Nasyonal Sosyalizm’i temsil etmektedir. Lipchitz, “saydam heykel” anlayışını 1940’larda da sürdürmüş, ancak bu kez çok ince bir işçilikle daha yetkin ve zengin simgesel anlamlara yönelmiştir. 1950’lerin sonlarına doğru küçük nesnelerle bütünleşen bir dizi fantastik bronz heykel yapmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Baş, 1915, Tate Galerisi, Londra; Gitarlı Denizci, 1917-1918; Oturan Gitarlı Adam, 1922; Müzik Aletleri, 1924; Çift, 1928-1929; Figür, 1930, Modern Sanatlar Müzesi, Ne w York; Sesli Harflerin Şarkısı, 1931-1932, Sanatevi, Zürich; Bahar, 1943, Sanat Müzesi, Cleveland, ABD; Prometheus’un Akbaba ile Boğuşması II, 1944-1953, Philadelphia Sanat Müzesi; Kurban II, 1948-1952, Whitney Müzesi, New York; Sesli Harflerin Şarkısı, 1952-1953.

•    KAYNAKLAR: R.Goldwater, ]acques Lipchitz, 1959; A.M.Hammacher, Jactjues Lipchitz: His Sculpture, 1961.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi