J. B. M. Hertzog Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

HERTZOG, James (1866-1942)

Güney Afrikalı asker ve devlet adamı. 1924-1939 arasında başbakanlık yapmış, ırk ayırımı politikasını savunmuştur.

James Barry Munnik Hertzog, 3 Nisan 1866’da Kap Bölgesi’ndeki Wellington’da doğdu, 21 Kasım 1942’de Pretoria’da öldü. Stellenbosch’daki Victoria College’da ve Amsterdam Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1893’te Güney Afrika’ya dönen Hertzog, Transvaal Yüksek Mahkemesi’nde raportör olarak görev yaptı. Daha sonra yargıç olarak Orange Yüksek Mahkemesi’ne atandı. 1899’da İngiliz-Boer Savaşı’nın başlaması üzerine görevinden istifa ederek, savaşın 1902’deVereeiniging Antlaşması’yla bitimine değin, Boer ordularında komutan yardımcılığı yaptı.

1907’de Orange Devleti’ne özerklik verilmesinden sonra hükümet üyesi oldu. 1910’da kurulan Güney Afrika Birliği’nin Louis Botha başkanlığındaki ilk hükümetinde adalet bakanlığına getirildi ve 1912’ye değin bu görevini sürdürdü. 1914’te Milliyetçi Parti’yi kurdu. Hollanda asıllı Boerler’in (Afrika-aner) çıkarlarını temsil eden ve İngiliz emperyalizmine karşı çıkan bu parti, ırk ayrımı politikasını savunmaktaydı. Parti, I. Dünya Savaşı’nda Botha hükümetinin İngiltere’yi desteklemesine karşı çıktı.
1924 seçimlerini kazanan ancak salt çoğunluğu sağlamayan Hertzog, İşçi Partisi’nin desteğiyle başbakan oldu. Bu dönemde, Afrikaan dili resmi dil haline geldi ve Güney Afrika Birliği özel bir bayrağa sahip oldu. 1931’de kabul edilen Westminster Statüsü’yle İngiliz dominyonlarındaki hükümetlere geniş yetkiler tanındı.

Milliyetçi Parti’nin 1933’te Güney Afrika Partisi ile oluşturduğu koalisyon hükümetinde Hertzog başbakan, Smuts ise başbakan yardımcısı oldu. Bu dönemde çıkartılan yasalarla ırk ayrımı güçlendirildi, siyahların oy hakkı kısıtlandı. 1934’te iki partinin birleşmesiyle Birleşmiş Parti kuruldu.

II.    Dünya Savaşı sırasında Hertzog ve Smuts arasında beliren görüş ayrılıkları hükümetin bölünmesine neden oldu. Hertzog’un savaş sırasında tarafsızlığın korunmasından yana olmasına karşın, Smuts İngiltere’nin desteklenmesini savunuyordu. Hertzog, tarafsızlık önerisinin Eylül 1939’da mecliste reddedilmesi üzerine istifa etti. Bir süre muhalefet önderliğini üstlenen Hertzog 194û’ta siyasi yaşamdan ayrıldı.

•    KAYNAKLAR: L.E. Neame, General Hertzog, 1930; C.M. von den Heever, General J.B.M. Hertzog, 1946.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi