İzzi Süleyman Efendi (Vak’anüvis) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

İzzi Süleyman Efendi (Vak’anüvis) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Tarih ve Şiir ilminde bilgi sahibi bir zat olup Vak’anüvis Mehmed Subhi Efendi’ye halef olmuştur. Yazdığı Osmanlı Tarihi 1157 (1744) den 1165 (1792) yılına kadar geçmiş olan olayları ihtiva etmekte olup iki cild şeklinde 1199 (1785) da basılmıştır. Tertib edilmiş divanı da vardır. Birinci kısmı velayet ve velinin vasıflarından, ikinci kısmı Şeyh Alaüddin Attar’ın menkıbeleri ile silsilesinden, üçüncü kısmı Hoca Bahaeddin Nakşibend’in menkıbelerinden, dördüncü kısmı kerametlerinden bahseder. Hazret-i Nakşibend’in büyük halifelerinden Selahaddin ibn-i Mübarek Buhari’nin te’lif ettiği (Emsü’t-Talibin ve Adetü’s-Salikin) ismindeki eserini de terceme etmiştir ki basılmıştır. Teşrifatçı iken 1168 (1755) de vefat edip [Vasıf Tarihi]’nde de zikr edildiği şekilde müntesibi olduğu Şeyh Murad-zade-i Nakşibendi’nin yanına defn olunmasını vasiyyet ettiğinden oraya defn olunmuştur. Hat ilmini (yazı san’atını) meşhur hattat Hoca Rasim’den öğrenmiştir.

Bu sahadaki şiirlerinden :

Merd olan kamil vücuda hoş hünerdir hüsn-i hat

Ma’rifet-zibadir amma zib ü fer’dir hüsn-i hat

Nicenin asar-ı mevzu’unda yok hergiz sebat

Dehr-i fani’de aceb baki eserdir hüsn-i hat

Beyitlerinden :

Her nazar baz-felekten sakla mihr-i sineni

Bin sakın seng-i havadisten hele ayineni.

Tarihinin mukaddimesindeki münacatı:

Ya Rab! Bu riyaz icre zülal-i kereminle

Bu taze kalem işlemesin barur ile

Kıldın beni çün vak’anüvis der-i devlet

Feyzin ile asarımı da mu’teber eyle.

(Hadikatü’l-Cevami’)in nakline göre Vak’anüvis Subhi Efendi’nin kardeşidir.

Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.