İzzet Mehmed Paşa -Safranbo­lulu- Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Safranbo­lulu İzzet Mehmed Paşa (1743-1812) Osmanlı sadrazamı.

1156 (1743) yılı ortalarında Safranbo­lu’da doğdu. Zülüflü baltacılardan İbra­him Ağazâde Ali Aga’nın oğludur. 1173′ te (1760) İstanbul’a, San Mustafa Paşa Kethüdası diye bilinen amcası Kaptanı-deryâ Benli Hacı Mustafa Paşa’nın yanı­na gitti. Bunun oğlu İbrahim Beyefendi ile birlikte kitabet ve inşâ dersleri aldı. Daha sonra Baltacı Ocağı’na girdi ve burada Kaptanıderyâ Mustafa Paşa Biraderzâdesi diye meşhur oldu. Ardından Silâhdar Seyyid Mehmed Efendi’ye intisap etti ve Halife unvanıyla anılmaya başlan­dı. Bir süre kapı hasekiliği, Dârüssaâde ağası yazıcılığı yaptı. Bu görevi sırasında Haremeyn gelirlerinin toplanmasındaki hizmetlerine mükâfat olarak 4 Cemâziyelevvel 1193’te (20 Mayıs 1779) kendisi­ne Muhâsebei Evvel payesi hil’atiyle sa­mur kürk giydirildi. Aynı yılın 23 Ağustosunda Darphâne eminliğine ve Şah Sultan kethOdalığına getirildi. Bu arada Halil Hamîd Paşa’nın kızı ile ev­lendi. 2 Receb 1199 (11 Mayıs 1785) tari­hinde Darphâne eminliğinden alındı ve üzerinde sadece Şah Sultan kethüdâlığı kaldı. Birkaç ay sonra da şehreminliğe tayin edildi. 25 Cemâziyelevvel 1200’de (2 Mart 1786) Tersane emini oldu, fakat çok geçmeden vezirlik rütbesiyle Hanya muhafızlığına 23 Kasım’-da Diyarbekir beylerbey iliğine, İS Rebîü-levvel 1201 “de (5 Ocak 1787) İç İl sancak beyiliğine, bir ay sonra Bender Kalesi mu­hafızlığına, 21 Nisan’da Cidde valiliğine, ardından da Boğaz Hisarı muhafızlığına getirildi.

1203 Recebinde (Mart 1791) Mısır vali­liğine tayin edilen İzzet Mehmed Paşa bu görevi sırasında başarılı hizmetlerde bulundu ve bazı ayaklanmaları bastırdı. Nizâm-ı Cedîd çerçe­vesinde yapılmakta olan yenilikler için ye­ni gelir kaynaklan bulabilecek yetenekli bir sadrazam aranırken iki yıldan fazla bir süredir Mısır’daki hizmetleriyle adı du­yulan İzzet Mehmed Paşa hatıra geldi. 5 Şevval 1207’de (16 Mayıs 1793) Anadolu beylerbeyiliğine getirildi ve daha görev yeri olan Kütahya’ya ulaşmadan merke­ze çağrılarak Melek Mehmed Paşa’nın ye­rine sadrazamlığa tayin edildi.[25 Rebîülevvel 1209/20 Ekim 1794] Sadrazamlı­ğa tayini münasebetiyle Enderunlu Fâzıl, “Mühr-i emânet erdi Melek’ten Mehmed’e” mısraıyla tarih düşürmüştür.

Sadrazamlığa getirilen kimsenin kırk mülâzemet vermesi âdetti; bu mülâzemetler öteden beri şefaat ve rica ile veri­lir, genellikle de ehil olmayanlara düşer­di. İzzet Mehmed Paşa, yersiz mülâzemet verilmesini uygun bulmayıp mülâzemet-leri ulemâdan birkaç mümeyyiz tayiniy­le medrese talebesinden imtihanla hak edenlere verdirmiş, ayrıca her birine 15’er kuruş ihsanda bulunmuş, böylece daha sadâretinin başında olumlu bir iş yapmıştır.