İtban bin Malik Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi -Sahabi-

İtbân b. Mâlik b. Amr e!-Hazrecî es-Sâlimî (Ö. 50/670) Sahâbî.

Hazrec kabilesinin Benî Salim b. Avf koluna mensuptur. Hicretten sonra Re-sûl-i Ekrem onu Hz. Ömer’le kardeş yaptı. İbn İshak’ın es-Sîre’si dışındaki kaynak­lar İtbân’ın Bedir Gazvesi’ne katıldığını kabul etmekte, İbn Sa’donun Uhud ve Hendek gazvelerine de iştirak ettiğini söylemektedir. Hemen bütün kaynaklar İtbân’ın âmâ olduğunu belirtmekteyse de bazı rivayetlerden gözlerinin zamanla zayıfladığı ve sonra­ları görme kabiliyetini tamamıyla yitirdi­ği anlaşılmaktadır. İbn Habîb onun topal olduğunu da zikretmiştir.

Hayatı boyunca Benî Salim b. Avf kabi­lesinde imamlık yapan İtbân, gözlerinin rahatsız olması ve evinin Medine dışında bulunması sebebiyle her zaman Resûlullah’la beraber bulunamazdı. Ancak Resûl-i Ekrem kendisine değer verir, Küba’­ya giderken BenîSâlim b. Avf yurduna uğ­rar ve ona misafir olurdu. Bir defasında Hz. Peygamber’e rahatsızlığından söz ederek geceleyin ve fırtınalı havalarda mescide gidip cemaate namaz kıldıra-madığını söylemiş, evine gelerek orada namaz kıldırmasını rica etmiş. Resûl-i Ek­rem de ertesi gün Hz. Ebû Bekir’le birlik­te İtbân’ın evine gidip ev halkına ve oraya gelen diğer sahâbîlere iki rek’at namaz kıldırmış, Resûlullah’ın namaz kıldırdığı yeri mescid kabul eden İtbân o günden sonra kavmine burada imamlık yapmış­tır. İtbân b. Mâlik’in Abdurrahman adlı bir oğlu olduğu ve iyice yaşlanmış olma­sına rağmen imamlık görevini sürdürdü­ğü zikredilmiştir.

Şahîh-i Buharî’de on dört, Şahîh-i Müslim’de altı rivayeti bulunan İtbân’-dan bu hadisleri genç sahâbîlerden Enes b. Mâlik ve Mahmûd b. Rebî”, tabiîlerden Husayn b. Muhammed es-Sâlimî ve Ebû Bekir b. Enes b. Mâlik rivayet etmiştir.

TDV İslâm Ansiklopedisi