İstemi Kağan Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

İSTEMİ KAĞAN ( ? – 576) Batı Göktürk kağanı. İpek yolunun yeniden Türkîer’in denetimine geçmesini sağlamıştır.

Göktürk Devleti’nin kurucusu Bumin Kağan’ın küçük kardeşidir. Onun 535’te ölümünden sonra da, Göktürk Devleti’nin Batı kanadını yönetmeyi sürdürmüş ve 552-576 arasında, batıda giriştiği fetihlerle Altaylar’ın batısını, Isık Göl ve Tanrı Dağları’na kadar uzanan toprakları ele geçirmiştir. Bizans ve Sasani imparatorlukları gibi iki büyük Orta Çağ devletini Göktürk çıkarları doğrultusunda yönlendirerek, etkinliğini artırmış, Avarlar’ı yıktıktan sonra, Ak Hun (Eftalit) Devleti’ni, bağlaşığı Sasani hükümdarı I.Husrev ile birlikte ortadan kaldırmış ve Ceyhun (Amu Derya) Irmağı sınır olmak üzere topraklarım paylaşmıştır. Böylece Maveraünnehir, Fergana’ nın bir bölümü, Batı Türkistan’ın güneyi, Kaşgar, Hoten, Göktürkler’e geçti. îç Asya kervan yolu üçüncü kez Türkler’in denetimine girdi. İstemi’nin orduları Talas-Çu bölgesi ve Seyhun (Sir Derya) Irmağı’nın doğusundaki Khoalit ülkesi üzerinden geçerek, Aral-Hazar’m kuzeyine doğru, egemenlik alanım genişletti. Bu sırada kervan yolunun Maveraünnehir bölgesine göz diken. I.Husrev, Sasani ülkesinden geçerek Akdeniz limanlarına ve Bizans’a yapılan ipek taşımacılığım durdurdu. Göktürkler’e bağımlı olan ipek ticareti kervancıları Sogdlar kadar, vergi yoluyla gelir sağlayan Göktürkler de güç durumda kaldı. İstemi, 567’de Bizans’a bir kurul göndererek bağlaşma önerdi, imparator ILIustinos da 569’da genel vali Zemarkhos’u İstemi’ye gönderdi ve gerçekleşen Bizans-Göktürk işbirliği karşısında

I.Husrev ipek yolunu açtı. 571’de başlayan Bizans-Sasani çatışması sırasında İstemi, Azerbaycan’a girdi ve uyguladığı siyaset sonuçlarım vererek, 19 yıl süren 571-590 Bizans Sasani çatışması sonunda Sasaniler ezildi. İstemi Kağan öldüğünde yerine oğlu Tardu geçti.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi