Kimdir

İsmail Hakkı Tonguç kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

İsmail Hakkı Tonguç kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1897-1960) İsmail Hakkı Tonguç Bulgaristan’ın Silistre kasabasının Tataratmaca köyünde doğmuştur. Ortaöğrenimini Kastamonu Öğretmen Okulu ve İstanbul Öğretmen Oku­lunda yapmış, 1918’de mezun olmuştur. Mezun olur olmaz öğretimini ilerletmek üzere, Bakanlıkça, 20 kişilik sınıf arkadaşları ile birlikte, Al­manya’ya gönderilmiştir. Burada iken Almanya’daki yeni okulları da görmüştür. Yurda dönüşünde çeşitli öğretmen okullarında resim-iş dersi öğretmenlikleri yapmıştır. 1926’da Bakanlık Levazım ve Ders Araçları Müzesi Müdürü oldu. 1930’da Gazi Eğitim Enstitüsü Resim – İş dersi öğ­retmenliğine atandı. 1933’te Resim İş bölümünü kurdu. 1934-35 ders yı­lında müdür vekilliği yaptı. S. Arıkan’ın bakanlığı zamanında 3 Ağustos 1935’te İlköğretim Genel Müdürlüğüne vekil olarak atandı. 31 Ocak 1940’ta asil oldu. Bu görevini 1946 Eylül’üne kadar sürdürmüştür. Daha sonra Talim ve Terbiye Kurulu üyeliği ve Ankara Atatürk Lisesi Resim – İş dersi öğretmenliği yapmış; 1954 yılında emekli olmuştur.

İsmail Hakkı Tonguç ’un ilk eseri 1927 yılında Arap harfleriyle ya­yımlanan “Elişleri Rehberi”dir. Bu kitabının giriş niteliğindeki kısmında “İş İlkelerine Dayanan Eğitim ve Öğretime Dair Birkaç Söz” vardır. Bu­rada iş eğitimine yönelik bilgiler veriliyor ve kitap, bu bilgiler üzerine kaleme alınmıştır. Böylece 19. yüzyılın sonlarında ve İkinci Meşrutiyet döneminde başlamış olan “eğitimde iş ya da etkinlik” ilkesini, Cum­huriyet döneminde, bu konuda yazı ve kitap yazan diğer meslektaşlarıyla birlikte yeniden canlandırmıştır.

İsmail Hakkı Tonguç, resmi görevlerine, “Resim-İş” dersi öğretmeni ola­rak atanmış ise de, o bir “İş eğitimi uzmanı” (Meslek dersi öğretmeni) gibi davranış göstermiştir. Bu, yayımladığı eserlerden anlaşılabilir: “Mürebbinin Ruhu” (1931) (Kerschensteiner’den çeviri) “Resim – Eliş­leri ve Sanat Terbiyesi” (1932), “İş ve Meslek Terbiyesi” (1933), Köyde

Eğitim (1938), “Canlandırılacak Köy” (1939), “İlköğretim Kavramı” (1947), “Eğitim Yoluyla Canlandırılacak Köy”, (1947), 1952’de Bir ya­yınevi tarafından yazar adı belirtmeden yayımlanan “Öğretmen An­siklopedisi ve Pedagoji Sözlüğü”nün büyük bir kısmının, onun tarafından yazıldığı bilinmektedir. İsmail Hakkı Tonguç, Köy Enstitülerinin kurucusudur.

İsmail Hakkı Tonguç, 1942-1946 yılları arasında Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nde de zaman zaman “Pedagoji” (Eğitbilim) dersleri okut­muştur. Buradaki dersleri bir “İş Pedagojisi” şeklinde geçerdi. İş eğitimi ile ilgili olarak, Almanca kitaplardan yararlanarak derslerini işlerdi. Tek­sir halinde notları da vardı. Alman Eğitimcisi G. Kerschensteiner ile Amerikan eğitimcisi John Dewey, en çok değer verdiği eğitimcilerdendir. Bir gün derste elindeki J. Dewey’inin “Demokrasi ve Terbiye” adlı ki­tabını göstererek, şöyle konuşmuştur: “Bugün beni eleştirenler, şu ki­tabı okumamışlardır.” O, bu sözleriyle, ülkenin 20 yerinde kurduğu Köy Enstitülerinin, çağın en yeni ve en ileri eğitim görüşlerinden esin­lenilerek, ülke şartlarına göre, kurulduğunu söylemek istiyordu.

Daha sonra, hakkında, kitap ve meslek dergilerinde makale şeklinde pek çok yayın yapılmıştır.

Derslerinde inceleme ve araştırmaya büyük yer verirdi. Verdiği ödevleri sınıfta tanıştırırdı. Sonra, bu ödevleri birer rapor haline ge­tirtirdi. Böyle bir uygulama, “Proje” adı ile bilinen bir öğretim yön­teminin birçok özelliklerini taşıyordu.

Kaynak: Öğretmen Yetiştirme Açısından Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi Üzerine Bir Araştırma, Cavit BİNBAŞIOĞLU, Milli Eğitim Basımevi, 1995

İsmail Hakkı Tonguç, daha önceki görevleri ve çalıştığı işler dolayısıyla, Resim-İş dersleri öğretmeni olmakla birlikte, yazdığı kitaplar ve ilgi alanı do­layısıyla bir pedagoji öğretmeni olmuştur. Kimliği daha önce açıklanmıştır. 1935’ten 1946 yılı Ağustos’una kadar İsmail Hakkı Tonguç, İlköğretim Genel Müdürü bulunuyordu. 1942-1946’da Yüksek Köy Enstitüsünde, “Eğitbilim” adıyla okutulan pedagoji derslerine, zaman zaman-öğretmen olarak da girmiştir. Derslerini klasik “Pedagoji” şeklinde değil, “İş Pe­dagojisi” şeklinde okutmuştur. 1944’te yayımlanan Dr. Halil Fikret Kanad’ın Eduard Burger’den çevirdiği, İş Pedagojisi ile kendisinin 1933’te yazdığı “İş ve Meslek Terbiyesi” adlı kitaplardan yararlanarak hazırladığı teksir edilmiş notları vardı.

Ayrıca, “İş Eğitimi Sözlüğü” adı altında bir sözlük hazırlamaya gi­rişmişti. Bunun bazı maddelerini biz öğrencilere ödev olarak dağıttı. Ha­zırlanan ödevler, ilgili derslerde incelendi ve bunların bir kısmı o sırada yayımlanmakta olan Köy Enstitüleri Dergisi’nde çıkmıştır.

Derslerinde J.Dewey, Kercshensteiner ve diğer iş eğitimini savunan eğitmenlerden sık sık söz ederdi.

Kaynak: Öğretmen Yetiştirme Açısından Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi Üzerine Bir Araştırma, Cavit BİNBAŞIOĞLU, Milli Eğitim Basımevi, 1995