İsmail Hakkı Tonguç Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TONGUÇ, İsmail Hakkı (1897-1960)

Türk, eğitimci. Köy Enstitüleri’nin kurulması ve yönlendirilmesinde önemli rol oynamıştır.

Silistre’ye (bugün Bulgaristan’da) bağlı Tataratmaca köyünde doğdu, 23 Haziran 1960’ta Ankara’da öldü. Orta halli bir çiftçi ailenin oğludur. 1909’da köy ilkokulunu, 1913’te Silistre Rüşdiyesi’ni bitirerek İstanbul’a gitti. 1914’te Kastamonu Darülmuallimi’ne parasız yatılı olarak girdi. 1916’da İstanbul Darülmuallimi’ne geçti ve 1918’de bu okulu bitirdi.

Eylül 1918’de Almanya’ya gönderilerek Nisan 1919’a değin Ettlingen Öğretmen Okulu’nda seminerlere katıldı. Eylül 1919’da yurda döndü ve Eskişehir Darülmuallimi’nde resim-elişleri ve beden eğitimi öğretmenliğine başladı. 1921’de Eskişehir’in işgal edilmesi üzerine Ankara’ya gitti. 1921-1922 yıllarında Almanya’da Karlsruhe’deki Baden Güzel Sanatlar Okulu’yla Güzel Sanatlar Akademisi’nde ve Karlsru-he Beden Eğitimi Enştitüsü’nde öğrenim gördü. 1922-1925 arasında Konya Lisesi ile Ankara ve Adana darülmuallimlerinde öğretmenlik yaptı. 1926’da Maarif Vekâleti (Milli Eğitim Bakanlığı) Levazım ve Alât-ı Dersiye Müzesi müdürü, ardından bakanlık inşaat komisyonu üyesi ve daha sonra başkanı oldu.

1932’de Gazi Eğitim Enstitüsü resim bölümünü kurarak yöneticiliğini üstlendi. 1934-1935 yıllarında aynı okulun müdürlüğünü vekâleten yürüttü. 3 Ağustos 1935’te vekâleten ilköğretim müdürlüğüne getirildi. 1935’te hükümet tarafından başlatılan ilköğretim seferberliğinde amaca uygun bir eğitim ve öğretim programı hazırlamakla görevlendirildi. İlköğretim sorununu, sağlık hizmetlerinin, çağdaş teknik ve araçların, çağdaş kültür ve iktisadi bilginin sağlanması kapsamında gören Tonguç, Köy Enstitüleri kuruluş ve çalışma programını da bu dönemde hazırladı. Program hükümet tarafından kabul edildi ve 1936’da Eskişehir Mahmudiye eğitmen kursu, Mahmudiye ve İzmir Kızılçullu Köy Öğretmen okulları açılarak deneme öğretimine başlandı. 1937’de köy eğitmenleri yasası çıkarılarak dört ilde benzeri kuruluşlar açıldı. 1938’de ilköğretim kuramlarının örgütlenişini incelemek üzere Avrupa’ya giden Tonguç, 31 Ocak 1940’ta ilköğretim genel müdürlüğüne atandı.