İsmail Hakkı Baltacıoğlu Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
BALTACIOĞLU, İsmayıl Hakkı (1886-1978)
Eğitimci, yazar. Kültür ve eğitim alanındaki çalışmalarıyla tanınmıştır.
İstanbul’da doğdu. Vefa İdadisi’ni bitirdi. İstanbul Darülfununu’ndaTabiiye öğrenimi gördü. Ecole Normale de la Seine’de altı ay pedagoji, incelemeleri yaptı. Londra, Brüksel, Anvers, Zürih, Berlin gibi kentlerde çeşitli okulları ziyaret etti; Decroly de dahil olmak üzere kimi eğitimcilerle tanıştı. 1913’te İstanbul’a dönerek Darülfünun’da pedagoji profesörü oldu. Bazı arkadaşları ile birlikte Maarif Nazırı Şükrü Bey’i etkileyerek İnas Darülfünunu (kadm üniversitesi) kurulmasına önayak oldu. İki kez Edebiyat Fakültesi dekanlığı ve bir kez 1923’te rektörlük (Darülfünun eminliği) görevlerinde bulundu. Bu yıllarda Güzel Sanatlar Akademisi’nde resim öğretmenliği de yaptı. 1930’da eğitim konusundaki görüşlerini uygulamak üzere üniversiteden ayrılarak Gazi Eğitim Enstitüsü müdürlüğünü üstlendi. Fakat milli eğitim bakanı ile anlaşamadı ve yeniden üniversiteye döndü. 1938’deki Üniversite Reformu’nda kadro dışı bırakıldı. Bunun üzerine Yeni Adam adlı bir dergi çıkararak yazarlık alanında etkinliğini sürdürdü. 1939’da Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Pedagoji Kürsüsü’ne getirildi. 1942-1950 arasında milletvekilliği yaptı. 1950’de emekli olduktan sonra da yoğun biçimde yazarlık yaşamını sürdürdü. Türk Dil Kurumu’nda çalıştı.
Baltacıoğlu çok yönlü bir eğitimci ve yazardır. “İş okulu” kavramına yatkın bir okul anlayışı ve köktenci bir eğitim görüşüne sahiptir. Ona göre, üretime ve işe yönelik olma açısından zamanında epeyce ileri bir adım sayılan Köy Enstitüleri bile aslında tam anlamıyla bir iş okulu değil, teorik ve pratik derslerin bir arada verildiği bir eğitim kurumu-dur. Baltacıoğlu’nun görüşleri kuramsal olmayıp, Decroly Okulu’nun ve P. Geheep, H. Lietz gibi eğitimcilerin kur okullarının etkisi altında, eğitim uygulamalarına dayalı olarak biçimlenmiştir.
Baltacıoğlu, eğitimde “kişilik”, “çevre” , “travay” (çalışma), “randıman” (verim) ve “inisiasyon” (başlatma) ilkeleri olarak adlandırdığı beş ilke izlenmesi gerektiğini savunmuştur. Bu ilkeler uyarınca biçimlendirilen bir eğitim sistemi, insanları marangozluk, muslukçuluk, çiftçilik gibi belirli bir iş yapma yeteneğine sahip kılarak üretimle bütünleştirmelidir. Böylece kendine, kültürüne, ulusal değerlerine ve dinine bilinçli olarak bağlı ve girişimci ruha sahip insanlar yetiştirilmelidir. Baltacıoğlu, yaşadığı dönemde bu ileri görüşleri uygulayabilecek bir ortam bulamamıştır.
• YAPITLAR (başlıca): ݧ Pedagojisi, 1930; Terbiye, 1932; İçtimai Mektep, 1932; Toplu Tedris, 1938; Türk e Doğru, 1943; Rüyamdaki Okullar, 1944; Batıya Doğru, 1945; Pedagojide İhtilal, 1964; Kültürel Kalkınmanın Sosyal Şartlan, 1967.
• KAYNAKLAR: Y.Akyüz, Türkiye’de Öğretmenlerin Toplumsal Değişmedeki Etkileri (1848-1940), 1978; C. Binbaşıoğlu, Eğitim Düşüncesi Tarihi, 1982; S. Kolçak, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu: Hayatı, Eserleri, Tezlen, Felsefesi, 1968.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi