İsmail Canbulat Hayatı, Siyasi Hayatı, İdamı

İsmail Canbulat. Siyaset ve devlet adamı ( d. İstanbul 1880- ö. İzmir 13 Temmuz 1926). 1864’te yoğunlaşan Büyük Çerkes sürgünü’nde Anadolu’ya göçetmiş bir Adıge Hatko ailesindendir. Masondu. Harp Okulu’ nu bitirdi (1899). Manastır ve Selanik’te görev yaptı. Askeri görevle bulunduğu Selanik’te İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kurucuları ve idare komitesi üyeleri arasında yer aldı. Makedonya’da ilanını sağlamak için çalıştığı Meşrutiyet’in ilânında, İstanbul’a giderek Harp Okulu’nda tarih öğretmenliğine atandı. Bu arada askerlikten ayrılarak (1909) Meclisi Mebusan’a İzmit milletvekili olarak girdi (1912). 1914’te Emniyet genel müdürlüğüne, 1915’te İstanbul valiliğine ve şehreminliğine getirildi (1916). Stockholm elçiliği ve İçişleri bakanlığı yaptı (1918). Mütareke devrinin başında İttihat ve Terakki Fırkası’nın kendini feshi kararı almasından sonra Teceddüd Fırkası (Yenilenme Partisi) kurucuları arasında bulundu. Meclisi Mebusan’ın kapatılmasından İngilizler tarafından Malta’ya sürüldü (1919). Malta’ya sürülen Canbulat, 1923’te T.B.M.M.’ye İstanbul milletvekili seçildi. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurucularındandı (1924).  İttihatçıların hazırladığı İzmir suikastına katıldığı için İzmir İstiklâl Mahkemesi’nde yargılandı, asılarak idam edildi (13 Temmuz 1926).