İskender Mirza Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

MİRZA, İskender (1899-1969)

Pakistanlı asker ve devlet adamı. Pakistan İslam Cumhuriyeti’nin ilk devlet başkanıdir.

13    Kasım 1899’da Bombay’da (Hindistan’da) doğdu, 12 Kasım 1969’da Londra’da öldü. Babası Bengalli büyük bir toprak ağasıydı. Bombay’daki Ephinstone Koleji’nde okurken Ingiltere’deki Sand-hurst Askeri Koleji’ne gönderildi. İngiliz ordusuna subay olarak girmeyi başaran ilk Müslüman Hintli oldu. 1922’den sonra çeşitli yerlerde görev alarak İngilizler’e hizmet etti. 1946’da kurulan geçici ve ortak Hindistan hükümetinde savunma bakanı oldu. Hindistan’ın bölünmesinden sonra Pakistan hükümetinde aynı görevi yürüttü. 1954’te ayrılıkçı bir ayaklanmanın ardından kurulan geçici hükümeti dağıtmak amacıyla Doğu Pakistan valiliğine atandı. Buradaki başarısından sonra içişleri ve sınır bölgeleri bakanı oldu.

Daha önce hiçbir partiyle ilişkisi olmamakla birlikte 1955’te Müslüman Birliği’nin adayı olarak Kurucu Meclis’e girdi. 1955 Eylül’ünde sağlığı bozulan Gulam Muhammed’in yerine genel valilik görevine getirildi. Siyasal ve bölgesel bir dayanağı olmadığı için Çavduri Muhammed Ali’yi başbakanlığa atayıp onunla işbirliğine gitti. Onun öğüdüyle siyasetçileri, eyaletler arasında yeni bir denge kurarak yönetimde birliği sağlamayı amaçlayan ve Islami esaslara dayanan bir anayasayı kabul etmeye zorladı.

23 Mart 1956’da Pakistan İslam Cumhuriyeti ilan edilince devlet başkanı oldu. Bir süre sonra öteki bazı partilerin dışardan destekleyeceği bir Avami Birliği hükümeti ile birlikte çalışmak zorunda kaldı. Öteden beri parlamenter demokrasinin Pakistan’da yürüye-meyeceği inancında olduğundan seçim bölgelerinin oluşturulması konusunda ortaya çıkan ayrılıkları öne sürerek 7 Ekim 1958’de siyasi partileri ve anayasayı lağvetti ve general Eyüp Han başkanlığında bir sıkıyönetim idaresi kurdu. Ancak Eyüp Han tarafından devlet başkanlığından uzaklaştırılıp sürgün olarak Londra’ya gönderildi.

İskender Mirza Müslüman Birliği ile kurduğu ilişkiye karşın laikliği savunmuş, bununla birlikte halkın yönetim işlerinden anlamadığı gerekçesiyle tek partili güdümlü bir hükümet sisteminden yana olmuştur.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi