İshakiye Camii -Selanik- Tarihçe, Hakkında Bilgi

İshakiye Camii. Selanik’te kiliseden çevrilmiş cami.

Eski Bizans mâbedlerinden biri olup aslında azizlerden Panteleimon’a sunul­duğu için onun adıyla anılan bir kilise idi. Hangi tarihte yapıldığı bilinmemekle be­raber 1169’dan itibaren bir manastır kili­sesi olarak kullanılan yapının bu tarihten az önce inşa edildiği tahmin edilmekte­dir. Selanik fethedildikten bir süre sonra çevresinin müslüman mahallesi olması ile Panteleimon Kilisesi de camiye dönüştü­rülmüştür. İshakiye Camii adı, burada bü­yük bir camisi daha olan [bk. Alaca ima­ret Camii] ve 888 (1483) yazında vezîriâzamlıktan çekildikten sonra Selanik san­cağına gönderilen İshak Paşa tarafından çevrildiğini gösterir.

Selanik, Balkan Savaşı sonunda Hasan Tahsin Paşa tarafından 1912’de Yunanlılar’a teslim edilmesinin ardından cami tekrar kiliseye dönüştürülmüş, minaresi yıktırılarak içindeki minber, mihrap ve ahşap mahfiller gibi bütün unsurlar or­tadan kaldırılmıştır. Daha sonra da bina bütünüyle ele alınarak Türk dönemini hatırlatan izler kazınmak suretiyle yeni­den bir Bizans kilisesi hüviyetine sokul­muştur.

Bina Bizans mimarisinde dört sütunlu, haç biçiminde bir plana sahipti. Ortada yüksek kasnaklı pencereli bir kubbesin­den başka köşelerde daha ufak yine pen­cereli dört kubbesi vardı. Ayrıca değişik bir özellik olarak etrafını çatılı bir revak sarmıştı. Bina camiye dönüştürüldüğün­de önemli eklemeler yapılmadığı bilin­mektedir. İçerideki mahfil ahşap korkuluklu bir ilâve idi. Bütün Rumeli’de olan­lar gibi aşırı derecede uzun olan minare­sinin gövdesi yivli ve şerefe çıkmaları mukarnaslı idi. Bütün örtü sistemi, tonoz ve kubbeleri kiremitle kaplanmış olan cami­nin eski fotoğraflarında içinde dikkate de­ğer bir süsleme görülmemiştir.

TDV İslâm Ansiklopedisi