Edebi Şahsiyetler

Isaak Babel Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

BABEL, İzak Emmanviloviç (1894-1941)

SSCB’li öykü ve oyun yazarı. Devrim sonrası edebiyatında kısa öykü türünün canlanmasına öncülük etmiştir.

13    Temmuz 1894’te Odesa’da doğdu. Yahudi bir tüccarın oğludur. İlköğrenimini aile içinde gördü, İbranice ve Fransızca öğrendi. Daha sonra Odessa Ticaret Okulu’nu bitirdi. 1916’da gittiği Petrograd’ta Yahudilerin oturmasına izin verilmediği için zor durumda kaldı. I. Dunva Savaşı’nda önce Çar
ordusunda savaştı, 1917’de Bolşevikler’e katıldı. Devrime yararlı olabilmek için bir süre yazarlığa ara verdi. Devrim sonrası kurulan siyasi polis örgütü Çeka’da görev aldı, 1920’de Polonya’da savaşan Budyenyi komutasındaki süvari birliklerine katıldı. Odesa’ya döndükten sonra edebiyat çalışmalarına ağırlık verdi. SSCB’de 1930’lardaki tasfiyeler sırasında tutuklandı ve yollandığı toplama kampında kayboldu ve kendisinden hiçbir haber alınamadı. Bu dönemde resmi politikanın etkisiyle ünü azalan Babel, ölümünden sonra, 1957’de Seçme Eserleri basılınca yeniden itibar kazandı. 17 Mart 1941’de öldüğü 1957’de açıklandı.

Babel’in ilk öyküleri Maksim Gorki tarafından Letopis adlı dergide yayımlandı. Devrimin ilk yıllarında yazmaya ara veren Babel’in yeniden edebiyatla ilgilenmesi 1923’ten sonra dergilerde öykülerinin yayımlanmasıyla olmuştur. 1926’da yayımlanan ve Babel’in Polonya’da edindiği izlenimleri anlatan Ko-narmiya (“Kızıl Süvariler”) yazarın başyapıtıdır. Babel, bu kısa ama yoğun öykülerinde, genç ve tecrübesiz bir Yahudi aydınının gözünden savaşın değişik yönlerini yansıtır. Anlatıcı, zaman zaman dehşet içinde olaya katılırken, bir yandan da gözlemciliğini sürdürür. Öykülerde, şiddet ve insancıllık, romantizm ve nesnellik iç içe geçmiştir. Yazarın 1926’da yayımlanan Istoriya moyey golubyatni (“Güvercinliğimin Öyküsü”) adlı öyküleri, Odesa’dakiYahudiler’ in yaşantılarını nostaljik bir tavırla yansıtır. 1931’de yayımlanan Odesıskiye rasskazı (“Odesa Öyküleri”), Odesa mahkûmlarının yeraltı dünyasını, romantizmle zengin bir mizah duygusunu birleştiren bir üslupla anlatır.

Babel’in oyunları içerisinde en önemlileri Zakat (“Gün Batımı”) ve Mariyc’dır. Eski düzen insanlarının yeni Sovyet düzenine ayak uyduramayışlarını konu olan yarı acıklı yan gülünç oyunlardır bunlar. Zakat, SSCB’de ilk sahnelendiğinde büyük bir başarı elde etmesine karşın, devrimin hedeflerini yansıtmadığı gerekçesiyle yasaklanmış; 1966’da New York’ta sahnelenmiştir. Mariya ise, provaları yapılmakla birlikte SSCB’de sahnelenmemiş ve ilk olarak Şostako-viç’in müziğiyle İtalya’da oynanmıştır.

Konularını genellikle savaştan ve Odesa Yahudileri’nin yaşantılarından alan öyküleriyle Babel devrim sonrası edebiyatında kısa öykü türünün canlanmasına öncülük etmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Öykü: Konarmiya, 1926, (“Kızıl Süvariler”); Istoriya moyey golubyatni, 1926, (“Güvercinliğimin Öyküsü”); Odesıskiye rasskazı, 1931, (“Odesa Öyküleri”). Oyun: Zakat, 1928, (“Gün Batımı”); Mariya, 1935.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler