IRKÇILIK
IRKÇILIK
Bazı ırkların diğerlerinden
üstün olduğunu savunan görüş ve bu ırklara mensup olanlara diğer ırklardaki
insanlardan çok ve üstün haklar tanınmasını isteyen siyasal akım. Irkçılık
XIX. yüzyılda Fransız Joseph-Arthur de Gobineau ve İngiliz Houston Stewart
Chamberlain tarafından bilimsel bir teori haline getirilmeğe çalışıldı.
Gobineau “îman Irklarının Eşit-sizliği Üzerine Deneme” adlı eserinde
insan ırkları arasında doğuştan bir takım farklılıkların bulunduğunu, beyaz
ırkın üstünlüğünü, beyazlar içinde Ârî,ırkiû,en yüksek medeniyet seviyesine
eriştiğini sa-> vundu. Aslında, XIX. yüzyılda bilimsel bir teori haline
gelmeğe çalışan ırkçılık düşüncesi, Danvin’in fikirlerinden .etkilenmiştir.
İnsanoğlunun tarihî süreç içinde çeşitli merhalelere ulaştığını ve Avrupalı
insanı temsil eden beyaz ırkın en üstün medeniyet seviyesine vardığını savunan
SosyalDanvincÜik, ırkçılık düşüncesine temel teşkil etmiştir. XIX. yüzyılın
sonlarına doğru ırkçılık düşüncesi Almanya’ da ilgi görmüş ve Pan-germanizmin
kuvvetlenmesi ve uygulanmasında önemli rol oynamıştır. Daha sonra Slavlar
tarafından benimsenmiş olan ırkçılık, Panslavizmin gelişmesine hizmet etmiş ve
Rus emperyalizminde kullanılmıştır. Hİtler AI m ariyası’nda ırkçılık devletin
temel politikası olmuş ve bir yandan
Yahudi düşmanlığı,
diğer yandan saf ırk nist politika
bazen katliamlara kadar var-yetiştirme gayretleri şiddetle savunulmuş- mış ve mülteci kamplarında yüzlerce
Filis-tur. Cermen ırkının saflığını ve temizliği- tmli katledilmiştir. Özellikle 1987 Aralık
ni sağlamak için Almanların Yahudilerle ayında İsrail’in işgal altında tuttuğu
Filis-evlenmeleri yasaklanmıştır. Mussolİni
tin topraklannda başlayan ayaklanmaya İtalyasi’nda da ırkçılık, revaç
bulmuştur. (İntifada) karşı İsrail’in
izlediği, sopalı, Amerika Birleşik Devletleri’nde zenciler- coplu, silahlı ve insanlık dışı politika,
ırkçı-le beyazlar arasında, ırkçılık düşüncesin- lığın değişik bir biçimini oluşturmuştur,
den kaynaklanan çeşitli ayırımlar yakın za-
10 Kasım 1975′ de Birleşmiş Milletler Ge-mana kadar yürürlükte
kalmıştır. Bu ülke- nel Kurulunda
“siyonİzm* in bir çeşit ırkçı-de önceleri yerlilere yönelen ırkçılık
daha lık ve ırk ayırımı
olduğunu” kabul eden sonra zencilere yönelmiş ve katliam dere- 3379 sayılı karar 35’e karşı 72 devletin
cesine vardırılmıştır. Sömürgeci Batı Av-
olumlu oylarıyla kabul edilerek İsrail’in rupa ülkeleri
sömürgeleştirdikleri Güney uyguladığı
siyonizm politikasının ırkçılık Asya, Afrika ve Amerika ülkelerinde sö- ve ırk ayırımı olduğu, ırkçılığın siyoniz-mürgecilik
politikalarını ve yönetimlerini min
temel ilkesini oluşturduğu uluslarara-meşrulaştırmak için ırkçı görüşlerden
ya- sı en önemli kuruluş tarafından
onaylan-rarlanma yoluna gitmişlerdir. Afrika’da mış oldu. Bu kararla ırkçılığın sadece
si-siyah derili insanları, Özellikle doğrudan yah derili insanlara karşı beyaz
insanların sömürge yönetimi uygulayan Fransa, Bel- yönettikleri bir ayırımcı politika olmadı-çika,
İspanya ve Portekiz gibi ülkeler, sa-
ğj, herhangibirbeyazinsangrubununbaş-dece en geri ve en ağır işlerde
çalıştırılıp ka bîr beyazlar grubuna
karşı da izleyebil-beyaz derili Avrupalı sömürgecilerin hiz- diği bir politika ve düşünce olduğu kabul
metine koştular. Siyah derili insan, beyaz
edilmiştir. Bu ülkelerde ırk ayırımı polit-insanın hizmetçisi haline
getirildi. İddi- kası devam ediyorsa
da, dünyada giderek aya göre Beyaz Avrupalı sömürgeleştirdi- ırkçılık düşüncesinin terkedildiği ve ırk
ği ülkelerdeki insanlara medeniyet götü-
ayırımının kınandığı gözlenmektedir. Gerüyor, onları
medenileştiriyordu. rek
uluslararası sözleşmelerde, gerekse
Günümüzde resmen
ırkçılık politikası ulusal yasalarda
ırk ayırımı ve ırkçılık dü-
Güney Afrika
Cumhuriyetinde uygulan- şüncesini yasaklayan
hükümler getiril-
makta olup bu ülkedeki
siyahlardan olu- mektedir.
Uluslararası alanda Birleşmiş
şan çoğunluk, beyaz
azınlık tarafından yo- Milletler
Yasası, UNESCO’nun çalışma-
netilmektedir.
Siyahlarla beyazların çalış- lan,
İnsan Haklan Evrensel Beyanname-
ma, eğlenme, dinlenme
yerleri, seyahat si, Avrupa İnsan
Haklan sözleşmesi ve
araçlan, eğitim
kurumları birbirinden ay- Irk
Ayırımının Bütün Biçimlerinin Orta-
rdmıştır. Yönetimde
siyahların hakları iyi- dan
Kaldırılmasına ilişkin uluslararası
ce sınırlıdır.
Ortadoğu’da II. Dünya sava- sözleşme
(1965) ırkçılığı ve ırk ayırımını
şı’ndan sonra ABD ve
Avrupa devletleri- yasaklayan
hükümler getirmiştir. Ahlakî
nin yardım ve
gayretleri ile kurulan İsrail
bakımdan bütün dünyada insanların eşitli-
Devleti, bölgenin
yerli halkı olan Filistinli- ği, ırk,
dil, din, cinsiyet ayırımının yapıl-
lere ve komşularına
karşı ırkçı bir politika maması
şeklinde düşünce gelişirken, ulu-
izlemektedir.
İsrail’in izlediği ırkçı siyö- sal
alanda ırkçılığa karşı hükümler anaya-198
salara girmiştir.
İslamiyetin ırk
ayırımını ve ırkçılık düşüncesini yasaklamış olması, “Arap’in Acem’e,
Acem’in de Arap’a üstün olmadığını” savunması, bireysel üstünlüğü”
tak-va”ya dayandırmış bulunması, müslüman toplumlarda ırkçılığın
gelişmesine engel olmuştur. Bazı dönemlerde aşın milliyetçi düşüncelerin
gelişmesinin ırkçılığa benzer görüşlerin yayılmasında etkili olduğu
gözlenmiştir.
Davut DURSUN
Bk. Faşizm; Nazizm;
Irk; Milliyetçilik