İntitanâme – Bahaeddin Sultan Veled Konusu, İçeriği

Üç ciltten oluşan “Mesneviyât-ı Velediye”in sonuncusu olan İntitanâme’nin yazılış tarihi Hicri 700 – 712, Miladi 1303 – 1312  yılları arasındadır.  7000 beyittir ve fâilâtün  fâilâtün  fâilün veznindedir. Bunun da mukaddimesinde Sultan Veled, hikmet ve vaazların tekrarı gerekliliğinden ve ilk iki mesnevisindeki hükümleri başka bir şekilde ifade ettiğinden bahsederek konu ve mahiyetini belirtmiş oluyor. Tamamen tasavvufi öğütlerden ibaret olan bu mesnevi de sade ve akıcı bir Farsça ile yazılmıştır.

Sultan Veled’in bu manzum eserleri arasında güzel ve kuvvetli yazılmış gazeller vardır. Ancak genellikle telkin ve öğretme, eğitme amacıyla yazılan ve şiiri şiir yapan duygu ve hayal gibi unsurlar bakımından zayıf olan bu manzumeleriyle, onu bir şair olmaktan ziyade bir nâzım olarak kabul etmek yerinde olur. Bütün manzumelerde hâkim olan yegâne unsur, fikirdir. Esasen “Şiirden vazgeç Veled, çünkü Allah tecelli etti. Nazım, şâirlerin nasibi, mahvolmak ise, senin kaderindir” ve “Şiirin benim için ne değeri var? Benim şâirlerin hüneri olan şiir söylemekten başka bir sanatım var.” beyitleriyle Sultan Veledin de şairliği kendisine maletmediği anlaşılmaktadır. O, şiiri gaye değil, vasıta bilmiştir. Nazmının en büyük özelliği kendisinin de şu rubaisinde söylediği gibi, ifadesinin açık ve sâde oluşudur.

Bûd rûşen suhenhâ-yı ki goftem
Suhen râ muşkil u muğlâk negoftem
Hezâran dür-ri deryayı maâni
Berâverdem berâ-yi halk suftem,

“Söylediğim sözler aydınlık ve parlaktı. Müşkil ve muğlâk bir söz söylemedim. Mânâ denizinin binlerce incisini topladım ve halk için deldim, deldim”

Kâtib Çelebi’nin Keşfü’z-Zunûn adlı kitabında Sultan Veled’in, Nâfı’fılfüru adlı bir eseri daha olduğu yazılıdır. Bu eser hakkındaki bilgimiz, yalnızca isminden ibarettir.

Sultan Veled’in diğer eserleri:
• Divan, (1267-1291), • İbtidanâme, (1291), • Rebabnâme, (1300), • Maarif, (1301-1303).