Tarihi Şahsiyetler

İndira Gandhi Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

GANDİ, İndira (1917 – 31 Ekim 1984)

Hintli kadın siyasetçi. 1966-1977 arasında başbakanlık yapmış, 1980’den bu yana da aynı görevi sürdürmektedir.

19    Kasım 1917’de Allahabad’da doğdu. ] Hindistan’ın ilk başbakanı Javaharlal Nehru’nun kızıdır. Gandi soyadını Mohandes Gandi’yle bir akrabalığı bulunmayan Feroze Gandi’yle evlenerek almıştır. Hindistan’da Visva-Bharati Üniversitesi’nde, İngiltere’de Oxford Üniversitesi’ne bağlı Somerville Colle-ge’da öğrenim gördü. 1938’de Hindistan Ulusal Kongresi’ne (Kongre Partisi) girdi. 1942’de evlendi, aynı yıl İngiltere yönetimine karşı çalışmaları nedeniyle, eşi ile birlikte tutuklanarak, 13 ay hapse mahkûm oldu. 1955-1959 arasında, Kongre Partisi’nin yönetici kadrosunda çalıştı. 1959’da parti başkanlığına getirilen Gandi, Lal Bahadur Şastri hükümetinde basın ve yayın bakanı olarak görev yaptı.

Şastri’nin 1966’da ölümü üzerine Hindistan’ın üçüncü başbakanı oldu. Başbakanlığı döneminde, partinin Morarji Desai önderliğindeki muhafazakâr kanadının Gandi’ye karşı sürdürdüğü muhalefet daha da şiddetlendi. Kongre Partisi, 1967 genel seçimlerini kazandı, ancak salt çoğunluğu sağlayamadı. Temmuz 1969’da, Gandi’nin tarım kesimine ve küçük sanayiciye kredi sağlamak amacıyla 14 büyük bankayı devletleştirme kararı alması, partinin ikiye bölünmesine neden oldu.

1971 seçimlerinde Gandi’nin önderliğindeki Kongre Partisi büyük başarı kazandı. Seçimlerden hemen sonra Pakistan’ın Doğu Pakistan’daki (Bangladeş) ayrılıkçı ayaklanmayı bastırmaya çalışması, çoğu Hindu olmak üzere milyonlarca Bengalli mültecinin Hindistan’a kaçmasına yol açtı. Bağımsızlık hareketini destekleyen Hindistan birlikleri 6 Aralık 1971’de Pakistan’a girdi. İki hafta süren savaş sonunda, bağımsız Bangladeş devleti kuruldu.

1971 seçimlerinden kısa bir süre sonra, muhalefet Gandi’nin seçimlerde yolsuzluk yaptığını ileri sürerek Allahabad Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkemenin Haziran 1975’te açıklanan kararında, Gandi’ nin seçim kampanyası sırasında kamu araçlarını ve görevlilerini kendi çıkarı için kullandığı belirtilerek, seçimler geçersiz sayıldı; Gandi’nin altı yıl süreyle seçimlere katılması ve kamu görevi yapması yasaklandı. Gandi’nin bu karara uymayarak görevini sürdüreceğini açıklaması, ülkede ciddi karışıklıkların başlamasına neden oldu. Gandi, 26 Haziran 1975’te olağanüstü durum ilan etti. Muhalefet liderleri tutuklandı, basma sansür kondu. Anayasa ve seçim yasasında yapılan değişikliklerle başbakanın seçim suçlarından yargılanması olanağı kaldırıldı. Uyguladığı baskı rejimiyle muhalefeti susturan Gandi, enflasyonu denetim altına almak, üretimi artırmak ve işsizlik sorununu çözümlemek amacıyla, iktisadi reform programını uygulamaya koydu. Mihracelerin hâzineden aldıkları aylıkları ve onların bazı ayrıcalıklarını kaldırdı.

Mart 1977’deki genel seçimleri çeşitli partilerin birleşmesinden oluşan Janata (Halk) Partisi kazandı ve Morarji Desai başbakan oldu. Gandi’nin seçimleri kaybetmesinde bireysel özgürlüklerin kısıtlanması ve halka zorla benimsetilmeye çalışılan kısırlaştırmaya yönelik doğum kontrolü politikası büyük rol oynadı. Temmuz 1977’de Janata Partisi’nin adayı N.S. Reddy cumhurbaşkanı oldu. Gandi, Kongre Partisi’nden ayrılarak Kongre Partisi (I) adıyla yeni bir parti kurdu. Janata Partisi’nde bölünmeler başladı ve başbakan Desai Temmuz 1979’da görevinden istifa etti. Desai’nin istifası üzerine devlet başkanı Reddy, meclisi feshedip yönetimi geçici hükümete bıraktı.

Gandi’nin yeni partisi Ocak 1980 seçimlerinde büyük başarı sağladı. Yeniden başbakan olan Gandi, Nisan 1980’de bir suikast girişiminden yara almadan kurtuldu. Bölgesel muhalefet ve terör bu dönemde daha da şiddetlendi. Şubat 1983’te Assam Eyaleti’nde Hindular’la Müslüman göçmenler arasında çıkan çatışmalarda binlerce kişi öldü.Nisan 1984’te Bombay’ daki Hindu-Müslüman çatışmasından iki hafta sonra, Pencap’ta Sihler’in başlattığı ayaklanma geniş boyutlara ulaştı.

Gandi, 31 Ekim 1984’te koruması olan Sih muhafızlar tarafından Yeni Delhi’de öldürüldü.